Một Cơn Gió Bụi
Lại thêm một quyển sử bị cấm phát hành. Lần này là “Một
cơn gió bụi” của học giả Trần Trọng Kim. Không chỉ là “một cơn gió bụi”, hồi ký
của Lệ Thần Trần Trọng Kim, một tượng đài văn hóa Việt Nam thế kỷ 20, thật ra
là một “cơn bão” xét dưới góc độ kiểm duyệt hiện hành. Nó tiết lộ các chi tiết
về “một góc đời thường” Hồ Chí Minh, về vai trò rất ít được biết của Võ Nguyên
Giáp, về những ngày tranh giành quyền lực và triệt hạ nhau giữa Việt Minh với
các đảng phái đối thủ mà Việt Minh có khi không ngần ngại dùng “mền trùm đầu
rồi bắt đi mất tích”. Việt Minh, theo miêu tả trong “Một cơn gió bụi”, là tổ
chức có thủ đoạn chính trị quỷ quyệt bậc nhất giai đoạn lịch sử thập niên 1940.
“Một cơn gió bụi” cũng cho thấy những chi tiết trong vấn
đề xây dựng quan hệ Việt Minh và Trung Cộng (dẫn đến tình trạng “phức tạp” mà
đến nay tiếp tục gánh chịu như một hậu quả lịch sử). “Một cơn gió bụi” nhìn lại
một giai đoạn biến động tranh tối tranh sáng và nó cũng đúc kết vài nhận định.
Bất luận những nhận định này có chủ quan hay không, dưới góc nhìn một chứng
nhân lịch sử khả tín như cụ Trần, thì hồi ký “Một cơn gió bụi” cũng cần được
đọc lại, không chỉ bằng nhãn quan lịch sử mà còn bằng lăng kính đương đại, để
hiểu quá khứ ảnh hưởng đến hiện tại như thế nào, và cũng để thấy một nghịch lý
nực cười rằng, đôi khi giữa quá khứ với hiện tại không hề tồn tại khoảng cách
hay chiều dài thời gian như một yếu tố thường dẫn đến khác biệt hoặc thay đổi,
khi nói đến cái gọi là “bản chất”.
Trong một nhận xét, cụ Trần Trọng Kim viết:
“Cộng sản đảng, theo cách tổ chức và hành
động của họ, là một thứ tôn giáo mới, giống như các tôn giáo cũ cốt lấy sự mê
tín mà tin, chứ không hoài nghi hay đi lệch ra ngoài (…). “Về đường thực tế,
cái đặc sắc của cộng sản là không nhận có luân thường đạo lý, không biết có
nhân nghĩa đạo đức như người ta vẫn tin tưởng (…). Vì có tư tưởng như thế, cho
nên cha con, anh em, bè bạn không có tình nghĩa gì cả, chỉ biết tôn trọng chủ
nghĩa của cộng sản và phục tòng những người cầm quyền của đảng, ngoại giả, giết
hại lẫn nhau, lừa đảo nhau: hễ ai làm những việc mà lợi cho đảng là người giỏi,
người tốt. Gia đình, xã hội, phong tục, chế độ cũ đều bỏ hết, bỏ đến tận cội
rễ, để thành lập xã hội mới. Cái xã hội mới ấy không tranh đấu cho quốc gia hay
cho dân tộc. Dù có nói tranh đấu cho quốc gia hay cho dân tộc nữa, cũng chỉ là
cái phương pháp dùng tạm thời trong một cơ hội nào để cho được việc mà thôi”
(…).
“Người cộng sản, khi đã hành động, hay dùng đến chữ giải phóng. Theo việc
làm của họ, tôi vẫn chưa hiểu rõ nghĩa hai chữ ấy. Có phải trước kia có cái cũi
giam người, bây giờ họ đem cái cũi kiểu mới đến bên cạnh rồi bảo người ta chạy
sang cái cũi mới ấy, thế gọi là giải phóng không? Nếu cái nghĩa giải
phóng là thế, thì cũi cũ hay cũi mới cũng vẫn là cái cũi, chứ có hơn gì? Cứ như ý tôi, thì giải phóng phải theo đúng cái lẽ công bằng, làm cho người ta được ung dung thư thái, được hành động trong một cái khuôn khổ rộng rãi, ai nấy biết trọng quyền lợi của mọi người theo pháp luật đã định, không bị đàn áp và lừa dối, không bị bắt bớ và giết hại một cách ám muội, oan ức”.
phóng là thế, thì cũi cũ hay cũi mới cũng vẫn là cái cũi, chứ có hơn gì? Cứ như ý tôi, thì giải phóng phải theo đúng cái lẽ công bằng, làm cho người ta được ung dung thư thái, được hành động trong một cái khuôn khổ rộng rãi, ai nấy biết trọng quyền lợi của mọi người theo pháp luật đã định, không bị đàn áp và lừa dối, không bị bắt bớ và giết hại một cách ám muội, oan ức”.
“Ðàng này tôi thấy chế độ các nước cộng sản
giống nhau như in cái chế độ chuyên chế thuở xưa. Người nào nói xấu hay công
kích những người cầm quyền của đảng là phải tội bị đày, bị giết. Ai không sốt
sắng theo mình thì bị tình nghi, phải chịu mọi điều phiền khổ. Nhân dân trong
nước vẫn bị đàn áp lầm than khổ sở, riêng có một số ít người có địa vị to lớn
là được sung sướng. Như thế thì giải phóng ở đâu? Giải phóng gì mà cả chính thể một nước phải nương cậy ở những đội trinh
thám để đi rình mò và tố cáo hết thảy mọi người. Hễ ai vô ý nói lỡ một câu
là bị tình nghi có khi bị bắt, bị đày v…v… thành ra nhân dân trong xã hội ấy
lúc nào cũng nơm nớp lo sợ, không biết ai là bạn là thù, mất hẳn sinh thú ở
đời, thật trái với lời nói thiên đường ở cõi trần”.
“Trong những lời tuyên truyền của Việt
Minh, thấy luôn luôn nói nào là hạnh phúc, nào là tự do, bình đẳng, mà sự thật
thì trái ngược tất cả. Những lối họ dùng là nói dối, đánh lừa cướp bóc, giết
hại tàn phá, không kiêng dè gì cả, miễn làm cho người ta mắc lừa hay sợ mà theo
mình là được. Xem như lúc
đầu Việt Minh tuyên truyền rầm rĩ lên rằng: “Nước Việt Nam đã được các nước đồng minh cho hoàn toàn độc lập, và dân được tha hết các thứ thuế”. Thôi thì chỗ dân gian nghe nói thế chạy ùa ùa theo. Sau chẳng thấy độc lập đâu cả và dân lại phải đóng góp nặng hơn trước. Khi Việt Minh đã nắm quyền binh rồi, lại định các ngạch thuế, có người hỏi họ: “Sao trước kia các ông bảo tha hết các thứ thuế rồi kia mà?”. Họ trả lời: “Ấy trước nói tha thuế, nhưng bây giờ chính phủ cần có thuế để làm mọi việc”. Nói thế thì uy tín của chính phủ để đâu?”
đầu Việt Minh tuyên truyền rầm rĩ lên rằng: “Nước Việt Nam đã được các nước đồng minh cho hoàn toàn độc lập, và dân được tha hết các thứ thuế”. Thôi thì chỗ dân gian nghe nói thế chạy ùa ùa theo. Sau chẳng thấy độc lập đâu cả và dân lại phải đóng góp nặng hơn trước. Khi Việt Minh đã nắm quyền binh rồi, lại định các ngạch thuế, có người hỏi họ: “Sao trước kia các ông bảo tha hết các thứ thuế rồi kia mà?”. Họ trả lời: “Ấy trước nói tha thuế, nhưng bây giờ chính phủ cần có thuế để làm mọi việc”. Nói thế thì uy tín của chính phủ để đâu?”
“Cái thủ đoạn của Việt Minh là dùng mọi
cách bạo ngược, tàn nhẫn, giả dối, lừa đảo để cho được việc trong một lúc. Ngay
như họ đối với Việt Nam Quốc dân đảng nay nói là đoàn kết, mai nói đoàn kết,
nhưng họ vẫn đánh úp, vẫn bao vây cho tuyệt lương thực. Khi họ đánh được thì
giết phá, đánh không được thì lại đoàn kết, rồi cách ngày lại đánh phá. Dân
tình thấy thế thật là ngao ngán chán nản, nhưng chỉ ngấm ngầm trong bụng mà
không dám nói ra. Nên dân gian thường có
câu “nói như Vẹm”. Vẹm là do hai chữ Việt Minh viết tắt V M, đọc nhanh mà thành
ra”.
Sự thật lịch sử là một khối đa diện, không ai có
thể tiếp cận hết mọi tiết diện. Nếu sách có những chi tiết “không phù hợp,
không khách quan hoặc chưa được kiểm chứng” thì hãy để các nhà sử học khác kiểm
chứng, chỉ ra cái sai. Điều quan trọng là những gì cụ Trần Trọng Kim viết trong
Một Cơn Gió Bụi đã phải là sự thật hay chưa. Nếu đã là sự thật thì nó luôn phù
hợp ở mọi thời đại, chế độ nào thấy một sự thật không phù hợp với mình thì chế
độ đó… không phù hợp với thời đại nào của loài người cả.
FB Truong Huy San
304Đen – Llttm
No comments:
Post a Comment