Người Con Gái Thần Rắn
Về
phía Nam suối Ngọc có cái miếu cổ, hư sập rồi không ai chữa
lại. Dựa bên miếu có cây đào to lớn, cành lá um tùm. Trong miếu có
hang, hang sâu thăm thẳm. Dưới hang có một con rắn to lớn không biết
ngần nào. Rắn sống lâu năm, linh thiêng hoá hình người được. Cây đào
bên miếu sống cũng lâu và cũng thiêng. Mỗi năm đến cuối mùa đông, bắt
đầu mùa xuân, khi hoa đào đua nở, thì trong những cành sây bông hiện ra
một giai nhân đẹp tươi như hoa đào; cứ mỗi đêm ca hát trước miếu. Mãn
mùa xuân, lúc hoa tàn, cánh hoa đào rơi trước gió, người ấy biến
mất, chờ mùa xuân sang năm lại ra.
Chốn
ấy hoang vu, không ai lai vãng. Có người bảo đấy là ổ trăn, vì họ
thấy mang máng nhiều sọ người nằm trong bụi rậm. Có hôm mưa giông
người ta gặp một con rắn lớn dị thường bò trước miếu, hoặc khoanh
tròn dưới gốc đào, lúc tạnh thì biến mất. Từ đấy họ sợ thêm, và
lần lần quanh miếu thành một khu rừng nhỏ, không dấu chân người.
Bấy
giờ cuối mùa đông, cây cỏ đâm chồi, trên nhành đào lấm tấm lộc non.
Khi xuân đến, hoa điểm hồng mơn mởn.
Một
đêm nồng, giai nhân hiện ra tha thướt. Nàng cất tiếng hát. Rắn thần
đang yên giấc thức dậy lắng nghe. Đêm trong, ngàn sao lóng lánh, từng
trận gió thoảng rải hương ngào ngạt. Thần rắn nhìn giai nhân nhởn nhơ
bên những cành đào, lòng thần hồi hộp. Rồi uốn thân mình, thần hoá
một trang thanh niên tuấn tú. Chàng là một tài tử, tiếng sáo véo
von, nhịp nhàng với lời ca thanh tao của giai nhân…
Từ
đó hai người quen biết nhau, thân mật nhau rồi trở nên vợ chồng.
Mùa
xuân năm ấy hoa đào lộng lẫy hơn các hôm khác. Đêm đến, trong không
uyển chuyển tiếng yêu đương của chàng và nàng.
Những
chim én đưa thoi, dệt thời gian lẹ làng và thấm thoắt. Sang hè, cuộc
ái ân tạm ngừng. Giai nhân tuy buồn về nỗi tạm biệt chàng, nhưng vui
tươi bày tỏ cùng chàng một mầm hy vọng. Rắn thần dẫu bịn rịn khúc
chia ly, nhưng khấp khởi mừng thầm vì ái ân đã kết quả. Rồi một tia
nắng nồng, một ngày nồng nực làm héo những đáo hoa cuối mùa. Luồng
gió nồm thoảng nhẹ, rải trên bờ cỏ úa vàng bao cành hoa đẹp. Giai
nhân từ biệt thần rắn và biến theo vẻ đẹp cây đào.
*
Mùa
xuân năm sau, hoa đào nở rất ít nhưng màu sắc đậm đà. Thần rắn trông
chờ giai nhân, và, một tối đầu mùa xuân nàng trở về. Sắc nàng kém
tươi nhưng thâm thuý. Nàng sinh một gái, xinh đẹp hồng hào. Thần rắn
vui mừng khôn xiết, nhưng một cái buồn tự đâu xâm về chiếm lấy tâm
linh chàng. Giữa mùa xuân, trong lúc cây cỏ xanh tươi, trăm hoa đến lúc
dậy thì dưới ánh vàng ấm áp, giai nhân than thở cùng chàng:
–
Thiếp không dè ái ân của đôi ta đến đây kết liễu. Thiếp không còn
sống nữa để cùng chàng sum họp và nuôi con. ái tình đã đem cho thiếp
tất cả nhan sắc và đẹp đẽ của sự sống. Ăn ở với chàng được một
mụn con, đó là kỷ niệm êm đềm trong đời hai ta. Chàng sống lâu vì
chàng là sức mạnh. Chàng sẽ ở lại săn sóc con thơ. Thiếp là sự đẹp
rất mong manh. ái tình đã làm cho thiếp thêm xuân nhưng cũng làm cho
thiếp chóng tàn. Bây giờ thiếp chết, nhưng thiếp còn để dấu vết nhan
sắc lại cho con. Chàng nuôi con hết lòng, đó cũng như chàng tỏ tình
còn mến thiếp. Nhưng thiếp xin nhờ chàng một điều: lúc con khôn lớn,
chàng nên căn dặn nó, đừng lâm vào vòng ái ân mà kiếp sống phải
ngắn lại. Nếu nó muốn sống đời đời kiếp kiếp, trẻ mãi, vui tươi
mãi, thì phải xa lánh ái tình.
Nói
xong, nàng khóc rất lâu, trao con cho thần rồi biến mất. Hôm sau, những
hoa đào tàn rụng. Cây đào khô héo lần rồi chết.
*
Thần
rắn chắt chiu nuôi con thơ, dấu tích của người yêu quý. Ngày ngày
chàng vào rừng xa tìm sữa đem về. Ngày qua, nàng lớn khôn; đúng mười
sáu năm thì nàng đẹp đẽ và thông minh hơn loài người. Nhan sắc nàng
chính là nhan sắc của mẹ ngày xưa; nhưng trong nhan sắc ấy ẩn vẻ
huyền bí của cha. Thông minh của nàng là thông minh của loài rắn. Đôi
mắt của nàng trong như trời quang không mây. Cái nhìn nàng chính cái
nhìn thôi miên thu cả tâm hồn người và vật của tổ tiên loài rắn để
lại. Miệng nàng cười xinh đẹp như hoa đào. Nàng đi tha thướt, yểu
điệu, uyển chuyển. Tất cả tính nết và sắc đẹp của cha mẹ, nàng
đều thọ lãnh.
Thần
rắn thấy con lớn khôn và xinh đẹp thì lo âu. Ngày ngày dặn con chơi
quanh nơi miếu, không được đi xa. Thần lo sợ nàng bị ái tình quyến
rũ. Thần chưa dám ngỏ cái sợ ấy cho con biết, cùng nói lại lời
trối của giai nhân cho con nghe. Thần cũng không nói câu nào với con mà
có lẫn hai tiếng ái tình vào, vì thần biết hai tiếng ấy có sức
mạnh vô ngần. Ngày ngày nàng quanh quẩn bên miếu, tâm hồn ngây thơ và
chất phác.
Hàng
ngày, thần rắn ra sức tìm thức ăn về cho con. Cực nhọc, nhưng thần
vẫn sung sướng vì thấy con chóng lớn và khôn ngoan. Nhiều lần suýt
chết với thú dữ trong rừng, thần trở về buồn rầu, gương mặt còn in
nét sợ. Nhưng khi thấy nàng chạy đến mừng rỡ, nói những lời ngây
thơ, thần bỗng quên tất cả ưu tư, trở lại vui vẻ, nô đùa với con.
Một
buổi chiều, trời mưa tầm tã, thần quảy thức ăn về xong, hồi tưởng
đến ngày xưa… Thuở ấy, thần hống hách oai linh, không ai dám phạm đến
tên tuổi. Thú dữ, người vật thảy đều xa lánh. Thần rất khoẻ mạnh,
không biết mệt nhọc là gì. Nhưng từ lúc yêu cho đến bấy giờ, linh
tính phai dần, để san sẻ cho con. Ngày trước, thần muốn đi đâu, chỉ
uốn mình hoá gió bay đi. Bây giờ phép ấy không linh nghiệm. Thần đã
mất thiêng. Nhưng mất phép màu nào, thì con thần được thêm một đức
tính. Cảm nhận bấy nhiêu, thần tự an ủi: “Dẫu sao, ta sẽ còn sống
mãi mãi, bởi đứa con ta”.
Cứ
như thế mà ngày tháng trôi đi. Rồi một hôm, thần mệt nhọc, biết mình
sắp chết. Thần gọi con lại bên mình trối rằng:
–
Con chắc không biết ta là ai và mẹ con ở đâu. Ta xưa là rắn, rất công
phu luyện tính mình. Trải mấy trăm năm lao khổ, tính mới được linh và
hoá được làm người. Ta phải trau dồi trong mấy trăm năm lòng ta trong
sạch, trí ta sáng suốt để hơn cả mọi người và thành thần. Ta ước ao
sống đời đời kiếp kiếp dung dưỡng tính tình, nhưng vì ta yêu mà sự
sống phải bớt lại để trao sự sống cho con. Mẹ con trước kia là cây
đào, cùng trải mấy trăm năm chất chứa tinh hoa, gộp cả nhan sắc từ
đời nào mới hoá hình người được. Rồi cũng vì yêu, mà đem cả vẻ
đẹp san lại cho con để phải bỏ mình. Chúng ta đều vì yêu mà chết,
vì con mà hy sinh tất cả thông minh, tất cả vẻ đẹp của chúng ta.
Ngày ấy, lúc mẹ con sắp mất, có lời trối này mà cũng là lời trối
của ta: “Con là kết quả ái tình của một thần linh và một nhan sắc
tuyệt trần. Con là một giai nhân của những giai nhân trong đời, một
thần linh trong những thần linh. Đời con sẽ là đời của mẹ con và của
ta hợp lại. Nhưng nếu con muốn giữ vẹn toàn đức tính, con phải xa
lánh tình yêu đi; gương mẹ con ngày trước và của ta bây giờ đủ cho con
thấy xa…”.
Nói
xong, thần rắn thấy lòng bứt rứt, giãy giụa. Một lát sau lăn lộn dữ
dội, biến hình rắn hổ mang mà chết…
Nàng
thương tiếc khôn xiết, đem thây cha chôn cạnh gốc đào. Từ ấy nàng ghê
tởm ái tình. Nàng không biết là gì, nhưng cũng nguyện trước mồ cha
mẹ, hễ gặp ái tình chốn nào sẽ tiêu diệt đi.
*
Nhan
sắc và thông minh của nàng quyến rũ các loài vật. Những con ong về
đóng ổ nhả mật cho nàng, những chim trĩ, gà rừng đẻ trứng và để
nàng bắt làm thịt. Sự sinh sống như vậy mà dễ dàng, sung sướng.
ở
mãi một nơi, nàng thấy bực dọc muốn đi xa, tìm cảnh mới, muôn dịp
tìm ái tình để trả thù cho cha mẹ. nàng hoá một bà cụ già, đầu
tóc bạc phơ xuống kinh đô, hỏi thăm ái tình ở đâu. Những người nghe
hỏi đều mỉm cười chế nhạo. Họ bảo nhau:
–
Đã già từng ấy tuổi mà còn đi tìm thú nguyệt hoa.
Nàng
thấy họ chế nhạo mình, tưởng rằng ái tình không có đây, và mình
tìm một việc không có cho nên họ cười. Nàng đi nơi khác, thay hình
một trang thanh niên tuấn tú. Gặp đoàn thiếu nữ đang chuyện trò với
nhau, vui cười thích chí, nàng đến gần hỏi có biết ái tình không.
Bọn ấy cả thẹn, đôi má mỗi người đều ửng hồng, họ nhìn nhau e lệ,
rồi tản lạc bỏ nàng đứng đấy.
Hoài
công tìm kiếm, nàng trở lại chốn cũ, và nản chí tưởng không cách
gì gặp được ái tình.
Một
buổi chiều, nàng ra bờ suối Ngọc. ánh chiều rọi trên dòng, gió mát
từng chặp thoảng qua, nàng nghe lòng lâng lâng bát ngát. Một đôi chim
song song, bay về phương xa, tận chân trời, rồi khuất trong làn sương;
nàng cảm thấy buồn vơ vẩn, một thứ buồn nhẹ nhàng và vô cớ, nương
theo gió theo mây, để tràn thấm vào tâm tư nàng.
Từ
đấy không đi đâu nữa, chiều đến, nàng chỉ ra nhìn làn nước suối để
lắng nghe cái cảm giác ấy, như ru như cám dỗ. Nàng không biết cảm
giác ấy là gì, nàng thấy một ngày một lẻ loi, và lòng mang mang
khát khao thèm thuồng. Đôi khi nàng hổ thẹn với nàng, nhưng có lúc,
dường táo bạo hơn nữa, nàng trông chờ…, nhưng nàng cũng không rõ mình
trông chờ sự gì nữa.
Bỗng
một buổi chiều gần tàn. Vòm trời phương Tây trong như nước biếc, tha
thướt một vài áng mây hồng. Mặt trời đã khuất lâu rồi, nhưng chót
vót mấy ngọn thông cao, còn nhuộm một ít điểm vàng của ngày sắp
tắt. Gió thổi, cành lá đong đưa. Nàng nhìn màu chiều biến đổi trên
dòng như mọi ngày. Bỗng nàng e thẹn tránh núp vào một khóm lau để
xem. Một thanh niên dắt một bầy trâu xuống bờ bên kia uống nước. Thanh
niên an nhiên cởi trần, tắm vào dòng mát. Chàng lội bơi nô đùa, tưởng
chốn ấy vắng vẻ, không còn giữ gìn lo sợ điều gì. Nàng nghe má
nóng bừng, muốn quay đi. Nhưng chàng trai có một hấp lực gì, khiến
nàng đứng yên một chỗ để trộm nhìn chàng. Tắm xong, chàng dắt trâu
đi. Cảnh đẹp, chàng ngồi trên lưng trâu lấy tiêu ra thổi. Tiếng tiêu
uyển chuyển trong không khí tịch mịch. Nàng nhìn chàng đến lúc khuất
đằng sau những nẻo quanh, nhưng thanh âm vẫn trầm bổng du dương trong
không khí, lòng đê mê phập phồng, nàng khóc lúc nào cũng không hay.
Từ
đó, như hẹn với dòng nước, cứ chiều đến, chàng trai ấy trở lại
suối tắm mát. Khi trời còn sớm, chàng ngồi trên bờ xanh lấy tiêu ra
thổi. ở bên này, nàng vẫn lắng nghe cái âm thanh kỳ diệu ấy như cám
dỗ nàng, và gợi cho nàng một cảm giác say mê.
*
Thế
rồi một hôm nàng gặp chàng trai, vì nàng cảm thấy tiếng tiêu của
chàng mỗi ngày thêm thiết tha, quyến luyến. Nàng không cần giấu thân
thể nàng được nữa. Hai người yêu nhau, nhưng nàng vẫn ngây thơ, không
biết mình đang yêu, chỉ cảm nhận mơ hồ đang chiều theo một sự kích
thích nào của cơ thể. Nàng rất ưa cái sức khoẻ cuồng bạo của
chàng, cái luồng điện ngây ngất của chàng truyền sang người nàng.
Những đêm trăng sáng, trong như ngọc, chàng lại với nàng, thổi tiêu cho
nàng nghe, rồi cả hai mê nhau đắm đuối.
Một
đêm như thế, nàng nằm trong lòng thanh niên, nhìn chàng và hỏi:
–
Sao chàng mạnh khoẻ vậy?
Trang
thanh niên cười đùa mà đáp:
–
Ta mạnh khoẻ vì muốn sống lâu dài.
Rồi
chàng sẽ nâng mặt nàng lên, nhìn đôi mắt trong. Nàng lim dim đê mê chờ
đợi…
…
Lúc tỉnh, chàng còn thiêm thiếp ngủ, nàng mệt nhọc thấy mình oán
hận sự gì. Nhìn lại chàng, nàng đột nhiên nhớ lời của chàng đã
thốt trong cơn âu yếm, và liên tưởng đến lời trối của cha; chàng muốn
sống lâu dài, cha mẹ nàng cũng muốn sống lâu dài.
Nàng
nghe mình yếu ớt vì mệt mỏi; cái yếu ớt do sức mạnh của chàng gây
ra. Nàng bỗng sợ hãi cái sức cuồng bạo ấy đã làm giảm sức nàng.
Nàng nghĩ đến cái hoạ ái tình, và cho cái sức mạnh của chàng là
ái tình đáng ghê kia vậy.
Một
áng mây qua, làm mờ ánh sáng trăng. Bóng tối trùm lên gương mặt thanh
niên. Một hình ảnh tiều tuỵ hiện ra trước mắt, nàng sực nhớ đến
cái chết của cha. Nàng ngồi phắt dậy, lần tay vào mái tóc lấy một
mũi kim dài và sắc của cha nàng để lại, chích sâu vào ngực của
chàng. Chàng thanh niên rú lên:
–
Nàng làm gì thế?
–
Thiếp giết ái tình.
Mũi
kim truyền nọc độc của loài rắn vào mạch máu. Mắt thanh niên hoa lên,
cả người chàng mềm nhũn. Rất khẽ, chàng bảo nàng trong một hơi thở.
–
Không, nàng giết ta chớ không giết được ái tình.
*
Lòng
nàng không yên. Chiều chiều nàng vẫn ra bờ suối trông chàng, vì nàng
không tin chàng đã chết. Nàng chỉ giết ái tình. Trong gió chiều,
nàng còn vẳng nghe tiếng sáo của chàng. Lắm lúc ở bên này nhìn sang
bờ bên kia, nàng mơ thấy chàng cởi áo, rồi nhảy vào dòng suối. Làn
nước nổi sóng và bọt trắng tung toé trên dòng. Nhưng, đó chỉ là bông
lau bị gió hốt rải trên mặt nước.
Nàng
trở lại chốn đêm xưa, một mùi hôi tanh xông lên. Thây chàng thanh niên
túa ra những đường nước vàng mà từng đám ruồi đáp xuống. Đôi mắt
chàng chỉ là hai hố sâu, lúc nhúc những ký sinh trùng. Nàng quay đi,
ghê tởm cái chết của ái tình. Nhưng còn chàng thanh niên xinh đẹp kia,
chàng không thể chết, vì chàng không phải ái tình. Trong gió chiều,
nàng còn vẳng nghe tiếng sáo của chàng. Chàng trai ấy không bao giờ
trở lại, và nàng cũng không thôi trông mong.
Một
hôm, ngồi nhìn dòng nước, hồi tưởng chuyện đêm xưa, nàng bỗng nghe
ngóng. Một tiếng người êm ả rót vào tai nàng:
–
Không, nàng giết ta chớ không giết được ái tình.
Nàng
run lên sợ hãi. Một luồng gió nhẹ lướt qua: khóm lau nghiêng đầu về
một phía. Nàng bịt tai chạy trốn để không nghe lời kỳ dị ấy. Nàng
hãi hùng, tưởng tượng ái tình còn đeo đuổi, hãm hại nàng. Nàng bỏ
chốn cũ, lìa mồ mả đi lang thang. Nàng tìm nơi nào có thể không còn
nghe tiếng kêu gọi tha thiết ấy.
Nàng
tìm khắp nơi, và lúc đi tìm, nàng nhận thấy người nàng đổi khác.
Dạ dưới của nàng mỗi ngày một lớn thêm. Có người bảo nàng có thai,
nàng lắc đầu không hiểu, và không biết họ bảo gì. Nàng cảm nhận
mỗi ngày, đức tính của cha mẹ để lại kém sút lần, và không rõ
những đức tính ấy san sẻ về đâu. Nàng bớt nhanh nhẹn, bớt vui tươi
như ngày còn nhỏ, sức mạnh kém thuở nàng gặp chàng thanh niên. Một
hôm, uống nước trên sông, nước trong in bóng nàng. Nàng bỗng rú lên
ngạc nhiên. Nàng không còn vẻ đẹp lộng lẫy ngày trước. Dòng nước
lặng lẽ bảo nàng: đôi má hóp, đôi mắt lờ đờ, đôi môi lợt lạt. Nàng
ôm mặt khóc rưng rức như trẻ con.
…
Mấy tháng sau, một hôm nhớ cha mẹ, nàng trở về thăm mả cũ. Cảnh điêu
tàn. Nàng bùi ngùi nhớ lời dặn của cha mẹ ngày xưa. Nàng lưỡng lự
không biết có theo lời dạy của cha mẹ nàng không; sau rồi nàng quả
quyết rằng có, và không bao giờ nàng bị ái tình quyến rũ. Hơn nữa,
nàng đã giết ái tình và rửa thù cho cha mẹ.
Đêm
ấy, nàng thấy trong người đau tức, không sao chịu nổi. Nàng rên xiết
lăn lộn. Đến khuya, trăng mờ, hệt như đêm xưa, nàng khát, nước, ôm bụng
lần ra bờ suối. Uống xong, mệt lả người, nàng gục xuống bờ cỏ, rồi
ngất đi.
*
Sáng
hôm sau, một lữ khách qua đấy nghe tiếng trẻ khóc, bèn vạch lau đi
tìm. Trên nỗng cỏ, một đứa bé hồng hào vừa lọt lòng, nằm khóc vì
khát sữa. Cạnh đứa nhỏ, một con rắn – lưng điểm những chấm hồng xa
trông như lấm tấm hoa đào – nằm khoanh thiêm thiếp. Nơi bụng con rắn,
đứt một lằn dài. Lữ khách sợ hãi, cầm đòn đập chết con vật, rồi
vội vã bồng đứa bé đi.
Cung
Khanh
Rút trong tập
truyện ngắn Cách ba nghìn năm,
Nxb. Đời nay, Hà Nội, 1944

No comments:
Post a Comment