Monday, December 26, 2022

Kết Vương Miện Tình - Nguyễn Đạm Luân

 Kết Vương Miện Tình





Còn Nợ Người - Thuyên Huy

Còn Nợ Người

Tặng người ở Trần gia trang ngày đó

 












Tôi còn nợ người mùa Xuân đó

Hẹn rồi không về thăm rừng Mai

Để người lẻ loi chờ trước ngõ

Tím cả chiều tàn vàng áo phai

 

Tôi còn nợ người trưa đầu Hạ

Lối quen đường rợp bóng Phượng hồng

Công viên lạnh lùng trơ ghế đá

Để một mình người giữa phố đông

 

Tôi còn nợ người mùaThu nhớ

Mùa Thu của những tháng ngày vui

Không cùng nhóm lửa chiều vườn cũ

Bên nhau mình gom lá thu rơi

 

Tôi còn nợ người mùa Đông muộn

Một chiều Đông muộn gió cuối Thu

Người áo len hồng lay cánh bướm

Chờ tôi chờ biết đến bao giờ

 

Thuyên Huy

Một ngày bốn mùa xứ người – Lake Boga 2022 

Mộ Khúc Buồn - Nguyễn Đạm Luân

 Mộ Khúc Buồn




 










Dốc mơ xưa cỏ úa

Mòn phủ bóng cố nhân

Tím trời sầu vạn cỗ

Mùa thu chết bao lần

 

Gọi nhau bay về núi

Chim hát mộ khúc buồn

Người ở lại tiếc nuối

Trời cao vọng tiếng chuông

 

Con ngựa già mệt mõi

Lê lết chuyến xe chiều

Bụi đường lùa tóc rối

Mang theo tuổi biết yêu

 

Ngậm ngùi hoa hoang dại

Màu sắc vội tàn phai

Đời cũng ngày tháng ấy

Cũng một kiếp lưu dày

 

Trăng sao sầu lánh mặt

Cây cỏ buồn chờ đêm

Cung đàn không tiếng hát

Máu đã thôi về tim

 

Nguyễn Đạm Luân

Chúa Không Đến Ngôi Nhà Thờ Đó - Duyên Anh

 

CHÚA KHÔNG ĐẾN NGÔI NHÀ THỜ ĐÓ

 

Ngài là linh mục không có nhà thờ. Như đại đức không có chùa, như người cầy không có ruộng. Ngài lại không thích hạc nội mây ngàn và càng không thích giảng kinh thu môn đệ. Người ta bảo ngài thiếu tinh thần thi đua xây cất giáo đường…

Duyên Anh

 


Ngài đã cười. Và, thay vì biện bạch mất công, ngài dùng một danh ngôn của một vị Hồng y trả lời tất cả: “Nếu phải chọn, hoặc dựng một giáo đường, hoặc xuất bản một nhật báo, tôi sẽ xuất bản nhật báo.” Và ngài làm theo lời vị Hồng y. Dù sống đạo giữa đời hay sống đời giữa đạo, ngài vẫn chỉ là một người có số phận và chịu sự an bài của Thượng đế. Nghĩa rằng, được cái nọ, mất cái kia.

Ngài không có nhà thờ thì ngài đành xin làm lễ nhờ ở nhà thờ khác. Như nông dân mướn ruộng của điền chủ. Tôi là phóng viên nhật báo do ngài làm chủ nhiệm nên thường dự những buổi lễ của ngài. Ngắm ngài nghiêm trang dưới chân Chúa hay tặng bánh Thánh con chiên hay nghe xưng tội, tôi lại nhớ ngài ngồi im lặng ở bàn viết tòa soạn, tìm chữ nghĩa độc địa nhất để nghị luận tội lỗi của loài người. Và tôi tự hỏi ngài sẽ xưng tội với ai. Những vị linh mục công kích thiên hạ, xúi dục tuổi trẻ phá phách, xách động con chiên xuống đường, chiếm đất công hữu đuổi nhà dân nghèo sẽ xưng tội với ai. Hẳn có ngày họ sẽ chịu sự phán xét khắt khe của Chúa. Bởi vì, Chúa dạy gây tình thương yêu, họ đã tạo nên thù hận. Bởi vì, Chúa bảo bọn nhà giầu khó lên nước Thiên Đàng, họ đã là chủ trường cá mập, chủ cơ sở ấn loát bóc lột công nhân, chủ ngân hàng cho vay ăn lãi. Vị linh mục của tôi, chắc chắn, sẽ về nước Thiên Đàng bằng chuyến tầu chót. Nghị luận tội lỗi của bọn giả hình là đưa chúng về đường thiện, là giải thoát chúng. Bọn giả hình năm 20 hay năm 1970 đều giống nhau. Chúa đã chả nặng lời mắng bọn giả hình đó ư?

Tuy thế, vị linh mục của tôi vẫn cần có một ngôi nhà thờ riêng. Người ta chờ nhật báo của ngài bán chạy, người ta chờ cơ sở ấn loát của ngài đông khách, sẽ tính chuyện. Và người ta mua cái vi-la của ông Tây lai già đằng trước tòa báo. Để chuẩn bị “hữu sản hóa” cho ngài. Để ngài khỏi bị đi làm lễ nhờ mỗi sáng chúa nhật. Tôi không được chứng kiến lễ đặt viên gạch đầu tiên. Tại tôi nghỉ việc quá sớm. Ở xa, tôi nghe nói vị linh mục của tôi đã có nhà thờ vào dịp chính phủ ban hành luật người cày có ruộng.

Tôi trở lại nơi cũ như một thân chủ của cơ sở ấn loát của vị linh mục chủ nhiệm của tôi. Báo của ngài đã đình bản. Ngài không có mặt thường xuyên ở văn phòng của ngài đã đành, ngài còn không có mặt thường xuyên ở nhà thờ riêng của ngài. Phải vì giáo đường chỉ là căn nhà cũ của ông Tây lai sửa chữa chút đỉnh? Hay phải vì đám con chiên trung thành nhất của ngài chỉ là lũ buôn bán Thần Thánh? Chỗ tôi ngồi làm việc, hàng ngày, đằng sau nhà thờ. Như từ phòng khách ra phòng ăn. Trong phạm vi giáo đường, sát cạnh nơi người ta kể Phúc Âm mỗi tối, là cái trường mẫu giáo. Cách bàn giấy của tôi năm thước là cầu tiểu. Học trò đã tự do phóng uế. Mùi khai nồng nặc. Chiều thứ bẩy, người ta bơm nước rửa sạch sẽ cầu tiểu. Vì sang chủ nhật có “cha xuống làm lễ”. Cha, vị linh mục của tôi, làm lễ sáng chủ nhật thì sáng thứ hai bàn giấy của tôi bị lục bừa bãi bởi các đồng tử ham nghịch ngợm. Điều đó tôi rất thú vị. Tuổi thơ không biết nghịch là tuổi thơ ốm yếu. Đáng buồn. Điều tôi thú vị hơn là chiếc áo thầy tu của vị linh mục đã treo ở văn phòng tôi rất đều đặn, mỗi sáng thứ hai. Ngài chỉ mặc áo dòng sáng chủ nhật để làm lễ. Sáu ngày trong tuần, ngài mặc y phục thế nhân dạo phố, y phục thể thao đánh quần vợt… Tôi yêu ngài bởi tâm hồn đạo của ngài chứ không bởi hình thức tu hành. Ngài cũng hiểu thế. Và ngài đã ngạc nhiên thấy tôi đọc Thánh kinh một cách say mê. Chúng tôi thường bàn về kinh cựu ước. Và tôi nói:

– Cựu ước kinh như truyện phòng thân. Có phải Moise viết? Nếu vậy Moise đã làm mất người trong Chúa. Chúa rất người. Chúa đâm xa lạ. Chúa gần gũi chúng ta. Nhất định Chúa đã là người. Cha có đọc bộ Lịch sử nhân loại của Will Duran không? Đoạn viết về Đức Phật, Will Duran mạt sát thậm tệ bọn đời sau đã thần thánh hóa vĩ nhân, đã làm mất hẳn tâm hồn người huyền diệu của vĩ nhân.

Linh mục cười:

– Nói nữa đi!

Tôi hỏi:

– Cha không giận chứ?

Linh mục đáp:

– Chẳng có gì vui hơn được nghe chuyện đạo của người ngoại đạo. Và người ngoại đạo lại là anh, một kẻ hoang đàng…

Tôi nói tiếp:

– Ở Tân ước, Chúa dạy mọi người đều là anh em. Thế mà ở Cựu ước, Chúa lại sai anh chàng Samson dùng sức khỏe vô địch của mình xô đổ cái cột đá sát hại cả một làng là nghĩa gì? Chúa chê lũ giả hình, ghét bọn Pharisien nhưng Chúa đâu có thù hận ai?

Linh mục gật gù:

– Nhiều chỗ anh chưa rõ. Nhưng anh chịu đọc Thánh kinh là quý rồi.

Tôi hỏi:

– Quý ở nơi nào?

Linh mục đáp:

– Ở nơi chúng tôi có khá đông đạo hữu chỉ biết cầu Chúa ban ân huệ. Tôi lại hỏi:

– Cha có đọc Nam Hoa kinh?

Linh mục đáp:

– Có.

Tôi nói:

– Thưa cha, cụ Trang mấy nghìn năm cũ bảo, đại ý, người xưa chết rồi, vả lại, lời người xưa chỉ đúng khi áp dụng vào việc đời xưa, cha nghĩ sao?

Linh mục trả lời:

– Chúng tôi đã có Cộng đồng Vatican II.

À, chúng tôi đã nói chuyện thật cởi mở. Linh mục kiên nhẫn nghe một gã ngu dốt xâm phạm vào sở trường của mình, mà không hờn giận. Mà không xua đuổi. Cho nên tôi mới tin rằng ngài thật lòng, phụng vụ Chúa và muốn con chiên của ngài thật lòng như ngài. Chúa không ưa bọn giả hình. Chúa không ưa cả bọn giả hình quỳ dưới chân Chúa, bọn sáu ngày gây tội lỗi để chủ nhật xưng tội. Do đó, ngôi nhà thờ người ta xây dựng có toan tính và cốt làm vui lòng ngài, ngài đã chẳng vừa lòng. Trước hết, kẻ chuyên đọc kinh Phúc Âm là một tay biện lận. Ông này đã sửa chữa hóa đơn chi thu, đã ăn gian tiền lương của ngài, đã mua cái Harmonium cũ rích trả giá cao hơn cái đàn mới, đã pha thêm nước đường vô rượu lễ, đã mua bánh men thay bánh thánh. Vân vân. Đám phục dịch nhà thờ chuyên lấy báo mới cho mướn và trả báo cũ về. Một vị có công lao nhất thì xử dụng nhà thờ ngót nửa tháng đọc kinh cầu hồn cho bố mẹ bị chết lụt ngoài Bắc. Vị này mắc máy phóng thanh khắp ấp, kinh cầu thu băng nhựa, vặn suốt ngày. Vị linh mục của tôi chán nản, tâm sự riêng với tôi:

– Nó lợi dụng nhà thờ. Nó tưởng ông thân sinh của nó là cha già dân tộc. Nó làm thiên hạ ghét Cha ghét Chúa.

Tôi biết rõ về bọn lợi dụng nhà thờ. Nhất là bọn lợi dụng nhà thờ riêng của vị linh mục của tôi. Cuối cùng, vì kẻ biển lận đọc kinh Phúc Âm và cầu hồn cho bố mẹ người có công tu sửa nhà thờ ròng rã nửa tháng nên nhà thờ, đúng nghĩa, là nhà thờ riêng của cơ sở ấn loát. Nhưng nhân công không thích cầu nguyện ở đây. Họ mất công đến nhà thờ khác. Còn lại là bà con, gia đình các “chức sắc” của cơ sở ấn loát. Vị linh mục chỉ tới làm lễ sáng chủ nhật, vì vậy.

Những hôm đang viết bài bị “bí”, tôi thường vào nhà thờ ngồi suy nghĩ. Tôi ngắm Chúa Cứu Thế gắn trên tường và ngỡ đang nhìn rõ từng giọt máu ứa ra từ những nơi Ngài bị đóng đinh chịu tội. Ơ kìa, khuôn mặt rực rỡ của Ngài sao không tươi vui như hạnh phúc của loài người, như ở những giáo đường khác? Mà có vẻ phiền muộn. Chắc Ngài ngó xuống chiếc chén mạ bạc dâng rượu lễ đầy bụi bậm. Chắc Ngài ngó xuống chiếc chuông đồng nổi teng. Cái Ngài ngó xuống chỗ đọc kinh Phúc Âm. Và, Ngài chưa quay lại nên chưa ngó xuống cái bàn nhỏ kê gần bàn giấy của tôi. Ở đó, có hai chai nước. Một chai khô queo dán miếng bìa trắng viết hai chữ nước phép. Một chai còn chút nước đầy cung quăng, cũng dán miếng bìa trắng viết ba chữ Nước rửa tội! Hai cái chai đó vẫn bất di bất dịch trên chiếc bàn nhỏ. Có lẽ, vỏ chai bây giờ đóng đầy bụi. Vị linh mục của tôi thở dài:

– Chúng nó giả dối!

Tôi không hiểu sao ngài chấp nhận sự giả dối ấy.

Năm nay người ta sửa soạn mừng Chúa Giáng Sinh tại ngôi nhà thờ tôi vừa kể. Người ta đánh bóng chiếc chén bằng bạc dâng rượu lễ, chiếc chuông đồng, sơn quét bên trong, bên ngoài nhà thờ. Người ta dựng cổng chào, kết hoa, giăng đèn. Người ta lại vừa thay chiếc chuông lớn hơn. Nhưng người ta quên hai chai nước phép, nước rửa tội. Ông chuyên viên đọc kinh Phúc Âm thì biển lận gấp ba năm ngoái. Ông đóng góp công đức nhiều vào việc trùng tu giáo đường mới từ khám Chí Hòa ra. Tất cả đều hy vọng mùa Giáng Sinh này Chúa sẽ ban ơn thật nồng hậu. Nhưng mọi người đã mỏi mắt trông đợi vị linh mục xuống làm lễ. Mãi tới nửa đêm Giáng, linh mục vẫn biệt tăm. Đi tìm Ngài khắp nơi, không thấy. Và đám con chiên thích riêng biệt không chịu hòa đồng có dịp suy ngẫm trầm lặng trong đêm thánh thành phố.

Lúc đó, cha của họ, linh mục của tôi, đang làm lễ ở một ngồi nhà thờ còn ngập nước lụt ở miền Trung. Thánh lễ vô cùng đơn sơ. Tôi tưởng tượng thế. Và tôi mơ hồ nghe tiếng cầu nguyện của những con chiên chân thành nhất, đáng thương xót nhất của Chúa. Những bước chân đạp nước lạnh kính cẩn gửi lời mừng Chúa giáng sinh. Những hơi thở làm ấm một vùng cóng buốt. Một ánh lửa từ trời cao rớt xuống. A men. Chúa đã đến nơi đây. Chúa không đến ngôi nhà thờ riêng của vị linh mục của tôi. Chẳng bao giờ sai cả, Chúa chỉ đến với niềm tin còn nguyên vẹn sau những đọa đày, cơ cực.

Duyên Anh (Tháng 12-1973),

trích tập truyện “Đêm Thánh vô cùng”

Nguồn: Duyenanhvumonglong

304Đen- llttm - sgtc

 

Friday, December 23, 2022

Thu Đi - Nhóm Vườn Thơ Mới Xướng Họa

THƠ XƯỚNG HỌA KỲ 111-VƯỜN THƠ MỚI

Bài xướng:















THU ĐI

 

Thu đi lá rụng đầy sân

Nhìn cây trơ trọi bâng khuâng nhớ nhà

Trãi qua bao lớp phong ba

Cuộc đời còn lại có là bao lâu

Suốt đêm trăn trở buồn rầu

Trải qua mấy lượt bể dâu trong đời

Ánh trăng vằng vặc sáng ngời

Làm thơ xướng họa cho vơi nỗi niềm

Lá rơi lã chã trước thềm

Nhớ về quê mẹ êm đềm năm xưa

Ngòai hiên tí tách giọt mưa

Gió thu lành lạnh đong đưa cơn sầu.

 

PTL

Virginia 18-10-2022

 

Họa 1:

         

THU TÀN.

 

Thu tàn xác lá ngập sân,

Hoa rơi cánh rụng luâng khuâng vườn nhà.

Gió thu xào xạc hàng ba,

Mưa thu dai dẳng lơ là dài lâu.

Nhìn hoa lá rụng lòng rầu,

Bỗng nhiên khơi chuyện biển dâu trong đời.

Sương thu bàng bạc trắng ngời,

Hương thu hiu hắt đầy vơi bao niềm.

Mây thu tán tụ trước thềm,

Cuộc tình mang nặng êm đềm ngày xưa.

Trăng thu quyện với mây mưa,

Vần thơ ngâm vọng tiễn đưa tình sầu.

 

Mỹ Ngọc.

Dec 13/2022.

 

Họa 2:

          

CUỐI THU

 

Lá vàng rơi rụng ngoài sân 

Tâm tư chợt thấy bâng khuâng nỗi nhà 

Nhớ từng làn sóng thu ba 

Ngày xưa đôi tám thế là đã lâu 

Mỗi khi nhắc lại thêm rầu 

Bao lần bể hóa nương dâu cuộc đời 

Mặt hoa điểm nét rạng ngời 

Bây giờ tiếc nuối chơi vơi mọi niềm 

Cuối thu lá rụng bên thềm 

Đâu thời thơ ấu êm đềm thuở xưa 

Vào thu có những chiều mưa 

Mây thu bàng bạc tiễn đưa giọt sầu.

 

Hương Lệ Oanh VA 

Dec. 13, 2022 

 

Họa 3:

         

THU BIỆT LY

 

Thu tàn lá chết ngoài sân

Có người lữ khách lần khân hỏi nhà

Kinh thành gợn sóng âm ba

Anh em ly tán biết là dài lâu

Nhiều đêm thao thức lo rầu

Tấm thân trần thế biển dâu tình đời

Đêm nay trăng sáng ngời ngời

Trà thơm một chén mong vơi mọi niềm

Sương rơi ướt đẫm bậc thềm

Nhớ về quê cũ êm đềm ngày xưa

Bên song rả rich tiếng mưa

Giọt rơi trên lá giọt ru tình sầu!

 

Nguyễn Cang (Nov. 13, 2022)

 

Họa 4:

         

BÀI THƠ HỒI ỨC

 

Chiều vàng đếm lá ngoài sân

Tiếng chim  réo rắc lòng khuâng nỗi nhà

Lặng thầm trở giấc canh ba

Vỡ oà sóng phủ - ngỡ là đã lâu

Vang lên từng khúc thương rầu

Bấy lần lặn hụp nương dâu biển đời

Trời cao toả sắc tinh ngời

Tình yêu quê Mẹ lòng vơi bao niềm

Bình minh trải nắng qua thềm

Khơi dòng cảm xúc êm đềm thuở xưa

Yêu sao dáng Mẹ trong mưa

Bài thơ hồi ức ve đưa tiễn sầu.

 

Kim Trân kính bút

 

Họa 5:

          

GIÓ THU

 

Chiều thu gió lướt qua sân

Thổi tung vàng lá, phân vân nỗi nhà

Thân chim di trú bôn ba

Đường dài xoải cánh biết là còn lâu

Trở trăn, trăn trở thêm rầu

Ngày qua tháng lại nương dâu biển đời

Thời gian tia chớp xanh ngời

Quê hương biền biệt không vơi bao niềm

Gió đưa lá rụng bên thềm

Càng khơi nỗi nhớ u huyền xa xưa

Nước mắt người hòa nước mưa

Làm sao gió lạnh tiển đưa nỗi sầu?

 

Tâm Quã                  

Dec 14, 2022

 

Họa 6:

         

THU BUỒN

 

Lá vàng rơi ngập trước sân,

Chạnh lòng lữ khách tủi thân xa nhà.

Đường đời xuôi ngược bôn ba,

Trời quê xa khuất đã là rất lâu.

Càng khơi ký ức càng rầu,

Thuyền xa bến cũ xuyến xao một đời.

Đêm đêm ngắm ánh trăng ngời,

Nghe lòng thổn thức, chơi vơi nỗi niềm.

Gió lay trăng rụng bên thềm,

Tìm đâu những phút êm đềm thuở xưa?

Rì rào trời đổ cơn mưa,

Không gian mờ mịt khéo đưa thêm sầu…

 

Minh Tâm

  

Tôi Và Tôi Ở Lại - Thuyên Huy

Tôi Và Tôi Ở Lại

Nhớ một người dù người không nhớ mình




 










Tôi ở lại

Mùa thu đã về đâu đó

Bâng khuâng vàng lá rơi thay màu phố

Phố vương sầu từng ngõ hẹp lối quen

Người đi rồi

Đường xưa quạnh quẽ mông mênh

Chiều cứ lê thê dài tiếng mưa thu buồn bã

Tôi lặng thầm trút nỗi cô đơn

Bên tượng đá

Hồn thẩn thờ

Ray rứt thánh đường vọng tiếng chuông

Những tiếng chuông buồn

Buồn như con đò ngang chờ nước lên

Đưa khách qua bờ bên kia con sông khô cạn

Tháng ngày vui xưa chôn vào quên lảng

Tàn rồi một giấc mơ hoa

Người xa tình cũng xa

Người đi bỏ nhớ nhung cho tôi ở lại

Không cái vẫy tay

Người nhẹ bước lên xe tôi quay lưng cúi mặt

Mưa vẫn mưa rơi trên lá thu vàng héo hắt

Bến vắng lâu rồi

Phố từ đó trở mình đau

Đường chiều về

Hoa nắng muộn nghẹ ngào

Theo từng dấu chân quen hằn đá sỏi

Giữa phố xưa tôi là người khách lạ qua vội

Đâu đó cuối đường áo vàng lụa đôi tà

Ai đó hờ khép thả gió bay

Tưởng chừng người còn đây

Chỉ là ảo mộng

Chỉ là một nửa đời vô vọng

Tình ngỡ gần nhưng tình đã xa xăm

Một mình tôi khóc thầm

Tôi và tôi ở lại

 

Thuyên Huy

Ở một nơi không phải quê mình đầu hạ 2022


Khúc Thiền Ca - Nhiên Hạ & Tâm Quã

 KHÚC THIỀN CA

                                                    



 









Tiếng chuông nguyên thuỷ lại về                     

Không gian tĩnh mịch tứ bề lặng yên…           

Bình minh nắng rọi qua hiên                             

Câu thơ rụng giữa giấc thiền                           

tỉnh,                                                                 

mê…                                                                   

 

Ai đang giữ trọn lời thề                                                                               

Qua hà bỉ ngạn tìm về cội nguyên

Ai trong Hàn Cốc lập nguyền

Nhập vào cảnh giới vi huyền chân như

 

Tiếng ngân vọng giữa phù hư

Vượt qua huyễn mộng ngôn từ thế gian

Ẩn mùa kiết hạ miên man

Hàng tâm

động,

giữa lá vàng nhẹ rơi!

 

Thất am khép lại

ngôn,

lời

Lắng nghe chuông vọng giữa trời bao la

Tâm nương giọt nắng chiều tà

Ru hồn

trỗi khúc

thiền ca tịnh huyền…

 

Nhiên Hạ

07/14/2022

 

Và dưới đây là bài cảm tác của Tâm Quã:

 

NƯƠNG KHÚC THIỀN CA

 

“Tâm nương giọt nắng chiều tà”

“Ru hồn trỗi khúc thiền ca tinh huyền”

 

Âm vang thấu tận cửu tuyền

Tiếng tơ dìu dặt u huyền nức nao

Giọt sương đọng mút đầu sào

Cán cân nghiêng lệch vì sao băng ngàn.

 

“Vượt qua huyễn mộng … thế gian…”

“Hàng tâm động, giữa lá vàng nhẹ rơi”

 

Mượn sáu đường của thân người

Nằm ngồi đi đứng nói cười miên du

Trông ra thực đó mà hư

Chèo thuyền huyễn ảo vào như nhất tuyền

 

“Bình minh nắng rọi qua hiên”

Câu thơ rụng giữa giấc thiền tỉnh, mê”

 

Một mình lặng lẽ đi, về.

Muông trùng ngàn dặm tứ bề lặng thinh

Lời nguyền ai đã tự tình

Còn ai liễu ngộ tương sinh ở đời.

 

“Thiền am khép lại ngôn, lời”

Lắng nghe chuông vọng giữa trời bao la”

 

Tiếng chuông nguyên thủy trong ta

Tịch nhiên thanh trỗi vào ra bất kỳ

“Vô ngôn thị dạo”* huyền vi

Trở về chơn đế có gì khác không.

 

Lá vàng đang trôi trên sông

Ta về đâu giữa đôi dòng tử sinh.

 Dec 22, 2022

 

TÂM QUÃ.

Ghi chú: Các câu trong ngoặc kép là trích từ “Nhiên Hạ - Khúc Thiền ca”.