Nấm Mồ Ở Lại - Thuyên Huy

 

 NẤM MỒ Ở LẠI

Chuyện tưởng tượng

1

    Tin từ một người bà con ngoài Hà Nội nhắn vào, cho biết, ba của Linh qua đời vì bệnh cũ tái phát sau một thời gian rời bệnh viện. Hôm ông vào thăm vợ chồng Bằng trong Sài Gòn, ông có vẻ khỏe khoắn và vui vẻ hơn xưa, có lẽ ông đã thấy được cái thành phố bằng xương bằng thịt, phồn vinh giả tạo nhưng không một người miền Bắc nào mà không muốn nhìn cho đuợc, dù người đó là thường dân rừng cao núi hiểm Cao Bằng Lạng Sơn hay anh cán bộ hồ Tây Hà Nội sương khói.

*

    Hôm ông vào Sài Gòn bằng chuyến tàu tốc hành thống nhất Hà Nội Sài Gòn, Bằng bận công tác khẩn nên chỉ có vợ anh, Linh ra đón tại ga xe lửa Sài Gòn. Hai cha con ôm nhau, rưng rưng, không phải vì lâu quá mới gặp lại nhau mà chỉ vì, ông đã thoả mản ước mơ nhỏ nhoi của cuối đời mình. Ông vào đây đúng ngày Tết, phố xá tưng bừng rộn rã trong cái sống vội vã bất cần của người Sài Gòn, ngựa xe đầu đuờng như nước, áo quần cuối ngõ như nêm. Ông thấy lòng già chợt rộn rã theo từng tiếng pháo, tiếng trống lân, những cành mai rực rỡ vàng.

*

    Hai vợ chồng đưa ông đi đây đi đó, xem chỗ này chỗ nọ, miệt mài mà ông không thấy chán. Lần nghe lén đài phát thanh Sài Gòn trong một đêm mưa tháng bảy mấy mươi năm qua hình như còn văng vẳng quanh đây, người xướng ngôn viên giọng nam, lấy tâm tình Sài Gòn gởi người em Hà Nội qua dáng dấp con đường lá me bay và tà áo dài lụa trắng thả gió.

    Tiếng ai đó hát bài “Lá đổ muôn chiều” của Đoàn Chuẩn Từ Linh làm con tim cách mạng ông thầm khóc. Ông yêu Sài Gòn từ đó, từ cái đêm mưa nghe lén, yêu trong lặng câm và dấu kín. Vợ chồng Bằng ít có bạn, nên chẳng ai đến thăm, đám quan chức nói chung, anh thấy họ sung sướng hơn vợ chồng anh nhiều, ngay cả anh chàng công an khu vực của phường anh đang ở, cũng xe Honda mới tinh êm ả, sáng cà phê chiều cháo chè mọi thứ.

 

2

    Linh bàn với chồng đưa ông đến thăm vợ chồng chị Trâm, chị Trâm cùng làm một chỗ với Linh, Bằng ngài ngại nhưng rồi cũng bằng lòng. Chưa kịp đi thì Linh tình cờ gặp chị Trâm và hai đứa nhỏ ngoài chợ Bàn Cờ lúc giữa trưa, khi đưa ông đi tìm mua vài thứ lặt vặt để mang về ngoài Bắc. Hai đứa nhỏ khoanh tay cúi đầu chào, chị Trâm vui vẻ nói ngay:

 - Chừng nào bác về ngoài ấy, con mời bác tới nhà con dùng cơm.

    Thấy ông già có vẻ ngần ngại nhìn Linh ngầm hỏi, chị Trâm tiếp lời ngay:

- Bác đừng ngại, coi con như con cháu trong nhà thôi, tụi con làm việc chung sở mà.

    Linh lúc này mới chậm chậm lên tiếng

- Em cũng định đưa ông già đến nhà thăm anh chị trước khi về Hà Nội, nhưng may quá, chưa kịp thì đã gặp chị ở đây.

    Chị Trâm nhắc lại lời mời:

- Em nhớ đưa bác đến nhà chiều nay, tiện mình ăn cơm chiều luôn thể nghe, nhớ nói với Bằng là chị mời.

    Linh cười gật đầu, chị Trâm nhắc hai đứa con chào, Linh nắm tay ông băng qua bên kia đường, ông cứ quay đầu nhìn lại, nét mặt ra chiều bỡ ngỡ. Chị Trâm nhìn hai đứa con, cười vu vơ rồi ngược vào trong chợ mua thêm chút thịt chút rau.

    Trời hình như muốn mưa, nắng không còn đổ gay đổ gắt, khuất dần sau mấy cụm mây xám xịt. Hôm nay mùng Năm Tết.

*

    Hôm ông về Hà Nội, cũng bằng chuyến tàu tốc hành thống nhất, có cả vợ chồng chị Trâm ra tiễn, ông nắm tay chồng chị, anh Mẫn, cảm động cám ơn gói quà mà chị Trâm đã mua tặng, ba hộp sâm Cao-ly thứ tốt và cái áo len đan bằng tay thật đẹp do một người quen từ Gia Nã Đại gởi về. Ông khen lấy khen để người Sài Gòn, cái Sài Gòn mà ông đã thầm thương từ những đêm nghe đài lén. Hai vợ chồng Bằng cũng ráng mua lấy mua để, thứ này thứ kia, chất chồng để ông mang về, biếu người này người nọ. Không ngờ lần chia tay đó lại là lần gặp nhau cuối cùng.

*

     Bằng bận việc, đi đâu đó xuống miền Tây, không thể về cùng một lúc, nên Linh đã về ngoài đó ngay chiều ngày nhận được tin. Xác ông được người cô xa ở tận Hà Đông mang về tẩm lịm tại nhà, cái quan tài xác xơ, nằm lẻ loi giữa căn nhà gạch cũ mèm, không có mùi vôi trắng dù bây giờ là Tết. Đầu xuân, hoa mơ hoa mận hoa đào nở rộn bên đường, Hà Nội vẫn còn lành lạnh, phố xá xiêu vẹo mù mờ trong hơi sương, cũng còn vài cơn mưa bụi nhỏ.

    Nhà vắng vẫn vắng, kể từ ngày Linh bỏ Hà Nội vào Nam, không mấy người tới thăm, ông nằm một mình. May mắn là còn có chút nhang đèn nên còn có được hơi ấm, nếu ông nằm xuống trước khi miền Nam thua cuộc, có lẽ ông chỉ là cái xác lạnh câm vô nghĩa. Linh khóc buổi đầu nhưng sau đó lặng thinh đưa ông ra nghĩa trang, một cái nghĩa trang buồn hiu nằm ở ngoại ô Hà Nội, chiếc xe tang lặng lờ đưa ông đi ngang đường Cổ Ngư, để ông nhìn lần cuối cùng tháp Rùa rêu xanh trong hồ Hoàn Kiếm. Nấm mồ được đấp hấp tấp và vội vàng, không Cha, không Thầy, không tiếng kinh, tiếng mõ và cũng không có khói nhang,

    Chôn cất xong, Linh giao căn nhà cho người cô coi sóc rồi vô lại Sài Gòn ngay, từ những ngày sau đó đối với Linh, cái Hà Nội 36 phố phường giờ chỉ là một chút gì để quên để nhớ

 

3

      Sau hơn một ngày đêm ngủ gà ngủ gật, chuyến tàu thống nhất lạnh lùng vào sân ga Hà Nội. Trời buổi sáng lạnh cóng, đường phố chìm tịt trong cái màn sương mù mờ của tiết trời giữa đông, bóng người gầy còm lất phất lại qua như những bóng ma buồn trong truyện liêu trai chí dị. Bằng quàng cái cặp vải vào vai, chen đám người buôn bán từ Nam ra, xuống xe. Cái sạp ọp ẹp bán nước trà nóng cuối lề đông nghẹt người bu quanh, nhóm lửa bên gốc cây bàng gần đó không biết đốt từ lúc nào vẫn còn chút khói.

*

    Bằng chen vội vào đám người, mua bát nước trà đậm như nước thuốc Tàu, uống vội uống vàng cho đở lạnh rồi kéo cao cổ áo kaki Nam Định nhầu nát, bước nhanh qua đường, về hướng căn nhà cũ, nơi anh đã sống một thời cho lý tưởng. Cuối cùng ông cũng ra đi, ông nằm xuống trong cô đơn, cái cô đơn của giấc mơ và của đời người. Đảng cấp cho xác ông một miếng đất làm mồ trong nghĩa trang ngoại ô vắng tanh, không ai buồn thăm viếng.

*

     Bằng thấy thương cho ông và thương cho cảnh đời cay nghiệt. Gia đình ông, người vợ cũ và đám con ruột, sống không cần ông và thật ra ông cũng đâu có nuôi nấng dạy dỗ con cái bao giờ, ngày tháng của ông là những tháng ngày hy sinh cho ước mơ vinh quang, miệt mài trong rừng sâu, Mỏ Vẹt Trường Sơn. Vào Sài Gòn, đôi lần tìm đến cái địa chỉ gia đình ông để thăm hỏi và nếu tiện thì báo tin ông còn sống, nhưng họ đã bỏ đi hôm 29 tháng 4 theo đoàn người di tản, giống như những người miền Bắc năm xưa, theo tàu há mồm vào Nam khi hiệp định Genève ký cách đây hơn 20 năm. Bằng báo tin ông biết, ông ngồi trầm ngâm suốt mấy ngày, có lẽ vậy cho nên ông không muốn vào Nam lại. Ông nằm xuống mang theo giọt nước mắt ngậm ngùi của Bằng, thằng con nuôi mà ông mong nó thay thế cho ai đó trong khoảng đời nhiều tủi nhục hơn là vinh quang.

 

4

    Bằng đứng lặng câm, cố nhớ vị trí nấm mồ trong trí ức. Nhớ thì nhớ đó nhưng biết bao giờ sẽ trở lại chốn này, Hà Nội Sài Gòn một trời xa thăm thẳm. Ở nán lại, thăm viếng vài người quen xa hôm sau rồi anh vô lại Sài Gòn. Lá bàng rụng, vàng khô suốt hai bên đường ra sân ga Hà Nội. Trời về chiều, quanh đây dăm ba đưá trẻ con vẫn còn đốt lửa. Tiếng còi tàu báo khởi hành xé nát cõi lòng, Bon nhìn về hướng trời Hà Nội, ở đó có một nấm mồ ở lại.

 

Thuyên Huy

V iết cho một câu chuyện cũ