Tại sao
Hàn Quốc phát triển rực rỡ còn Việt Nam thì không?
Năm 2004, Việt Nam cho chiếu bộ phim “Thời đại anh hùng” trong đó có
đoạn, Tổng thống Park Chung-hee đã khóc vì thấy dân khổ quá. Ông tuyên bố sau
10 năm nữa sẽ có nhiều nước trên thế giới phải đến làm thuê cho Hàn Quốc, và sự
thật đã đến với họ trong đó có Việt Nam.
Thập niên 60, Hàn Quốc là 1 trong những nước nghèo đói nhất châu Á. Năm 1968, người Hàn quyết định thay đổi giáo
dục bằng cách bê nguyên sách giáo khoa của người Nhật về dịch sang tiếng Hàn để
giảng dạy, ngoại trừ các môn xã hội như địa lý, lịch sử và văn học. Lúc đó
cũng có nhiều người chỉ trích rằng, Hàn Quốc lẽ nào lại không tự soạn được một
bộ sách giáo khoa, đây cũng bởi tính sĩ diện của họ rất cao.
Nhưng chính phủ vẫn quyết tâm thực hiện, vì để có được chương trình giáo
dục đó, người Nhật đã mất cả trăm năm cải
biên cách đào tạo phương Tây sao cho phù hợp với đặc trưng của châu Á, bắt đầu
từ thời Minh Trị Thiên Hoàng. Để rút ngắn thời gian, Hàn Quốc chẳng có cách nào
ngoài việc lấy kinh nghiệm của người khác, và để dành thời gian và công sức
lo việc khác nữa. Vì Hàn Quốc muốn trở thành một bản sao mới của Nhật, nền kinh tế dựa trên lòng tự hào
dân tộc, tính kỷ luật và đạo đức của toàn thể xã hội.
Đúng 20 năm sau, năm 1988, Hàn Quốc đăng cai Olympic Seoul, cả thế giới
không ai tin vào mắt mình khi thấy kỳ tích bên bờ sông Hàn. Ô tô, xe máy, dệt
nhuộm, hoá chất, đóng tàu, điện tử, bánh kẹo… bên Nhật có cái gì thì bên này có
cái đó mặc dù dù dân số chỉ bằng 1/3. Không ai biết trong 20 năm đó, cả dân tộc
Hàn đã nắm chặt tay với quyết tâm thoát nghèo như thế nào, chỉ biết rằng trên
tivi lúc đó chỉ có vẻn vẹn 2 chương trình là “dạy làm người” và “dạy làm ăn”;
từ cái văn minh nhỏ xíu như nụ cười của một nhân viên bán hàng cho đến cách quản
lý chi phí của một quán cà phê, cách tạo dựng một nhà máy.
Từ một dân tộc “xin việc”, tức các doanh nghiệp nước ngoài đến đặt nhà
máy tại Hàn và thuê lao động tại đây, Hàn Quốc bắt đầu khan hiếm lao động và
trở thành dân tộc đi “cho việc”, mà người xếp hàng “xin việc” lúc bấy giờ lại
là người Trung Quốc, Thái Lan, Philippines. Hàn Quốc đã thành công trong việc
tiếp nối Nhật Bản thành dân tộc đi “cho việc” người khác.
Năm 1988, pháo hoa thắp sáng 2 bờ sông Hàn, người Hàn Quốc ôm nhau cười
trong nước mắt, hơn 100 quốc gia giàu có nhất trên thế giới miễn visa cho họ.
Hàn Quốc giờ đây đã bước chân vào nhóm 24 quốc gia thịnh vượng nhất loài người.
Nhưng thách thức mới lại xuất hiện, vì bây giờ không phải là Nhật Bản nữa, mà
là Hồng Kông và Singapore, 2 cực hút nam châm của cả châu Á về tài chính,
thương mại và giải trí.
Phim Hồng Kông tràn ngập thị trường và không có đối thủ. Ngay lập tức
người Hàn tuyển chọn ra 2.000 sinh viên ưu tú nhất, cử sang Holywood, điên
cuồng học hành, từ đạo diễn, diễn viên, phục trang đạo cụ… 4 năm sau tốt
nghiệp, (năm 1992), những bộ phim đầu tay như: Cảm xúc, Mối tình đầu, Hoa cúc
vàng,…với một thế hệ diễn viên đẹp từng milimet đã chinh phục được hàng triệu
con tim.
Ngành làm phim đã phối hợp khéo léo với ngành thời trang, mỹ phẩm và hàng
tiêu dùng để xâm nhập vào các thị trường. Đại sứ quán Hàn Quốc tại các nước có
nhiệm vụ dịch thuật ra tiếng địa phương và tặng không cho các đài truyền hình,
tạo ra làn sóng Hanluy nổi tiếng. Người Nhật điên cuồng, người Trung Quốc điên
đảo, các nước Đông Nam Á thì chỉ biết ụ pa ơi, ụ pa hỡi. Phim Hồng Kông bị đá
văng ra khỏi thị trường cho thuê băng đĩa.
Vào năm 1988, ngoài 2.000 người đi Holywood để xây dựng công nghiệp điện
ảnh thì cũng có ngần ấy người được cử sang Milan và Paris để học thời trang, mỹ
phẩm. Các tập đoàn như xe Kia, Samsung, Hyundai còn thuê cả ê-kip thiết kế của
các hãng xe Đức như Mercedes, BMW làm việc cho họ, với tham vọng xuất khẩu xe
sang Mỹ và châu Âu. Muốn bán cho Tây thì bao bì nhãn mác phải có óc thẩm mỹ của
Tây, chứ kiểu “tròn tròn xinh xinh” của dân châu Á, người Tây không thích,
không bán được. Có những năm mẫu xe của Hyundai bán chạy nhất ở Bắc Mỹ và châu Âu. Người Mỹ bắt đầu nhìn người
Hàn với ánh mắt khác, ngưỡng mộ, ngạc nhiên và thích thú.
Ngoài ra, người Hàn cũng cử những sinh viên giỏi toán nhất nước theo học
ngành tài chính ở các trường đại học lớn của Mỹ, với tham vọng Seoul sẽ thành
một London, New York. Các quỹ đầu tư ra đời và họ tự tìm kiếm các nhà máy mới
khởi nghiệp be bé để rót tiền vào, tham gia vào quản trị. Hộ không hề chỉ
trích, chỉ góp sức góp trí để xây dựng. Một người Hàn giàu có là cả dân tộc Hàn
giàu có.
Hệ thống bán lẻ Lotte phải có nghĩa vụ mang hàng hoá Hàn đi khắp nơi.
Ông lớn Samsung bắt đầu tuyển dụng những
sinh viên giỏi nhất châu Á để cho học bổng thạc sĩ miễn phí với điều kiện tốt
nghiệp xong phải mấy năm phục vụ cho họ. Họ gom trí tuệ của cả châu Á để chinh
phục thị trường điện thoại thông minh và máy tính bảng, cạnh tranh đối đầu
với Apple, đối đầu với cả một tập thể trí tuệ thung lũng Silicone, cứ như
Airbus của châu Âu cạnh tranh với Boeing vậy.
Người Hàn Quốc, dù dân thường hay sếp lớn, tất tần tật mọi thứ họ dùng
phải là “Made in Korea”, dù vào thập niên bảy mươi sản phẩm vô cùng kém cỏi và
xấu xí. Nhưng nếu người tiêu dùng không ủng hộ sản phẩm nhem nhuốc của thời
khởi nghiệp, thì doanh nghiệp còn tồn tại đâu mà có sản phẩm tinh xảo sau này?
Tony nhớ lần đi Hàn đầu tiên, mùa thu năm 2005, bà chị ở Việt Nam cẩn
thận ghi tên mấy nhãn hiệu mỹ phẩm ưa thích của chị ấy rồi nhắn mình mua giùm.
Ở cửa hàng mỹ phẩm, cô bán hàng mặc bộ váy veston đen, chạy như bay lấy hết sản
phẩm này đến sản phẩm khác cho Tony xem, đều là của Hàn cả. Do tiếng Anh không
nói tốt nên cô cứ giải thích bằng tiếng Hàn đến lúc giọng khàn đặc. Đến lúc
Tony lấy tay chỉ hộp phấn Lancom, thì cô thất vọng oà khóc. Cô khóc vì cô đã
không thành công khi tình yêu nước của cô không thuyết phục được khách hàng.
Tony nhìn cô ấy sững sờ, lẽ nào chỉ là 1 cô gái bán hàng bình thường mà có lòng
yêu đất nước mãnh liệt thế sao? Tony thôi bèn mua mấy hộp mỹ phẩm của Hàn, dù
chẳng biết có tốt không, vì kính phục quá. Lúc Tony bước ra khỏi cửa hàng,
ngoái lại vẫn thấy cổ gập đầu cung kính.
Ngoài phố, gió bắt đầu lạnh, từng tốp học sinh chạy tập thể dục rầm rập
trên vỉa hè, những chiếc áo khoác thêu cờ quốc gia ở sau lưng. Và Tony biết, sau lưng của mỗi công dân luôn là tổ
quốc.
Tony
Buổi Sáng
304Đen - Llttm
No comments:
Post a Comment