Tuesday, February 1, 2022

Tản Mạn Về Ý Nghĩa Tuổi Dần - Nguyễn Minh Triết

                                                       Tản mạn về ý nghĩa tuổi Dần




 

 

            Tuổi Dần là con giáp đứng thứ ba trong 12 con giáp. Dần cầm tinh con cọp, cũng còn được gọi bằng nhiều danh xưng khác nữa như Hổ, Hùm, Ông Ba Mươi, Chúa Sơn Lâm… Hổ được ví như “Chúa Sơn Lâm”, chúa tể của núi rừng, có sức mạnh và hung hãn đối đầu với tất cả kẻ thù. Do đó, không một thế lực nào có thể vượt qua được sức mạnh của hổ. Hổ hay cọp là con vật tượng trưng cho sự quyền uy, mạnh mẽ, nhanh nhẹn và bản lãnh.

            Hổ là động vật có thật và gần như  duy nhất được người ta sánh đôi với rồng - một loài vật hư cấu tượng trưng cho quyền năng của tự nhiên. Hổ là một trong những linh vật  có sức mạnh to lớn đứng thứ 2 sau Rồng và thường gắn liền với Rồng như cặp bổ trợ sức mạnh cho nhau. Thời phong kiến ở một số nước phương Đông, Hổ cùng với Rồng là biểu trưng cho vương quyền. Vì vậy, hình ảnh Hổ và Rồng xuất hiện khá phổ biến trong các cung cấm.

            Hình tượng hổ cũng thường xuất hiện nhiều trong kiến trúc chùa chiền, đình miếu ở Việt Nam vì người xưa quan niệm, hình tượng hổ trấn giữa cửa vào thì tà ma không dám xâm nhập. Từ rất lâu trong tín ngưỡng dân gian Việt, hổ được coi là con vật linh thiêng, bởi thế mà danh xưng của nó cũng được thần thánh hóa bằng những cái tên như ngài, ông... Rất nhiều gia đình có tục thờ Ông Ba Mươi như một cách để cầu công danh, mang lại sự may mắn. Tranh Ngũ hổ của dòng tranh dân gian Hàng Trống đất Thăng Long trở thành dòng tranh thờ nổi tiếng. Hình tượng hổ còn xuất hiện rất nhiều trong các tác phẩm mỹ thuật Việt Nam nổi tiếng khác. Trong một số lãnh vực đặc biệt như lãnh vực quân sự thời hiện đại hình ảnh con hổ cũng được dùng để biểu tượng cho sức mạnh của các đơn vị võ trang, các loại vũ khí...

            Trong ngôn ngữ, chữ “Hổ” trong Hán tự có nghĩa là dọa nạt, trong tiếng Việt chữ “hùng hổ” được xuất phát từ ý nghĩa này nên “hùng hổ” ngoài nghĩa hung hăng, dữ dội còn có ý đe dọa như trong “ra oai hùng hổ”. Trong văn hóa dân gian, câu chuyện về ”Hùm thiêng Yên Thế” nhắc chúng ta về lòng yêu nước của Hoàng Hoa Thám. Chuyện “Trí khôn của ta đây” nhắc về câu chuyện trí tuệ chiến thắng sức mạnh. Tục ngữ "Hổ dữ chẳng nỡ ăn thịt con" nói về tình yêu bao la cha mẹ dành cho con và trong năm mới, ai ai cũng mong muốn con cháu giỏi giang, làm vinh hiển gia đình, đất nước như câu: "Hổ phụ sinh hổ tử".

 

            Trong lãnh vực phong thủy, hổ cũng hiện diện ở vị thứ ba trong 12 con giáp, và đứng ở phương Đông, cung Dần, góc vuông thứ nhất của môn toán học tử vi. Người tuổi Dần biểu trưng cho những người có bản lãnh, cứng rắn, lạnh lùng, thường thiên về lý trí nhiều hơn tình cảm, tôn trọng lẽ phải và rất nghĩa khí. Người tuổi Dần luôn có ý chí phấn đấu mạnh mẽ, họ không bao giờ sợ hãi, khuất phục trước công việc khó khăn nào, càng khó khăn họ càng vươn dậy mạnh mẽ, không bao giờ ngần ngại, lùi bước. Quan điểm của những người này là “khó khăn, nguy hiểm bao nhiêu thì chiến công càng vang dội, hãnh diện bấy nhiêu”. Con giáp này thường bị cuốn hút bởi những thứ quyền lực, địa vị cao sang và quyền quý, họ sẽ không làm những công việc tầm thường, vô ích, không đem lại cho mình tiếng tăm.

            Người tuổi Dần cũng có trí nhớ tốt và tinh thần ham học hỏi, điều đó giúp cho họ thu thập được thông tin, kiến thức ở bất kỳ đâu. Với con mắt nhìn xa trông rộng, những người tuổi này có thể nhìn nhận, phân tích vấn đề một cách logic, khoa học. Người tuổi Dần có đặc trưng với khả năng phản ứng nhanh trong nhiều trường hợp khác nhau, vì thế thích hợp để làm lãnh đạo hoặc người dẫn đầu. Đối với những việc cần quyết định, họ quyết mạnh mẽ, cương nghị, thể hiện tâm thế thẳng thắn, bộc trực và công tâm. Người tuổi Dần cũng được đánh giá là người trung thành, thường xuyên làm đúng chức trách của mình. Trong công việc, họ tập trung, tư duy cao độ, thường không bị tác động bởi ngoại cảnh. Họ coi trọng danh dự và chữ tín của mình, có trách nhiệm với công việc và với mọi người xung quanh. Vì vậy, tuổi Dần thường hay ra tay bảo vệ những con người yếu đuối, khổ cực.

 

            Về tình duyên, Nam giới tuổi Dần đa số có đường tình duyên rất thuận lợi, may mắn. Họ sẽ chẳng phải chạy theo ai trong cuộc đời mà ngược lại, người tuổi Dần luôn có nhiều người theo đuổi mình. Giữa đám đông, họ luôn là người nổi bật nhất, không chỉ vì hình thức bên ngoài mà còn vì phong cách nói chuyện, sự cởi mở, hài hước của mình. Tuy nhiên, đàn ông tuổi Dần thường rất gia trưởng, luôn muốn người khác phải nghe theo sự chỉ đạo của mình.

 

            Trong khi đó, Nữ giới tuổi Dần thích kiểu tình yêu lãng mạn, tình yêu đắm say như trong tiểu thuyết, hơn nữa còn thích cất giữ mối tình của mình trong tâm, mãi mãi không phai. Nhưng do bản tính nhiệt tình, lòng chiếm hữu mạnh, khiến nửa kia của họ có cảm giác khó thích nghi, thậm chí còn có thể bực bội.

 

            Nhược điểm của người tuổi Dần nói chung là đôi khi họ hơi nóng tính, bảo thủ, cái tôi cá nhân lớn, cản trở một số cơ hội thăng tiến hay làm mất lòng người khác. Đôi khi, vì quá đề cao lý trí, họ bị cho là lạnh lùng, khó gần, khó tiếp xúc. Tuy nhiên, nếu đã tìm hiểu người tuổi Dần sẽ thấy họ cao thương, có uy tín, đã nói là làm và luôn tích cực hướng về phía trước. Ngoài ra, người tuổi Dần cũng hay đa nghi, hay dao động, nên đôi khi dễ đưa ra những quyết định vội vàng. Họ dễ xúc động, dễ nổi giận vì nguyên nhân nào đó, mỗi cơn nóng giận đi qua, hậu quả nó để lại không thể lường trước. Cho nên, điều mà những người tuổi Dần phải mất cả đời để học đó là học cách tự kiềm chế bản thân.

 

Với tất cả những ưu điểm và nhược điểm đó, con hổ hay cọp đã trở thành một biểu tượng trong nền văn hóa cổ phương Đông, tượng trưng cho sức mạnh, uy quyền của vị tướng quân dũng mãnh, can trường, oai phong lẫm liệt hoặc những cá nhân tài năng xuất chúng. Truyện Tam quốc có “Ngũ hổ tướng” gồm Quan Vũ, Trương Phi, Triệu Vân, Mã Siêu, Hoàng Trung đã trở thành đề tài bàn luận hàng mấy thế kỉ chưa dứt. Nguyễn Du trong Truyện Kiều cũng dùng hình tượng hổ để miêu tả Từ Hải với  “Râu hùm hàm én, mày ngài” để chỉ tướng mạo uy dũng phi thường của bậc anh hùng hoặc “Trướng hùm mở giữa trung quân” để chỉ nơi ở của Từ Hải.

 

            Theo quan niệm của tử vi phương Đông, người con trai sinh tuổi Dần thường có tư chất thủ lãnh, tướng mạo oai phong, tính cách nóng nảy, quyết đoán, can trường, kiêu hãnh, đầy đam mê, nhân hậu. Trên thế giới có nhiều danh nhân tuổi Dần xuất chúng, sự nghiệp lẫy lừng như Euclide (Canh Dần, 330-257 tr.CN), Francois Reblais (Giáp Dần, 1494-1553), Tướng Tokugawa Ieyasu (Nhâm Dần, 1542-1616), Hegel Goerg Wilhelm Friedric (Canh Dần, 1770-1831), Karl Mark (Mậu Dần, 1818-1883), Tôn Trung Sơn (Bính Dần, 1866-1925, Tướng De Gaulle (Canh Dần, 1890-1970),…Trong lịch sử Việt Nam cũng không thiếu những danh nhân tuổi Dần thể hiện đúng những tánh cách người tuổi Dần và để lại nhiều trang sử oanh liệt lưu truyền hậu thế mà sau đây chỉ là một số tiêu biểu; đó là Thái sư Trần Thủ Độ (Giáp Dần, 1194), Vua Trần Thái Tông (Mậu Dần 1218), Thiền sư Tuệ Trung Thượng sĩ (Canh Dần, 1230), Ngô Thời Nhậm (Bính Dần, 1746), Công chúa Lê Ngôc Hân (Canh Dần, 1770), Phan Huy Chú (Nhâm Dần, 1782), Nữ sĩ Nguyễn Nhược Thị Bích (Canh Dần, 1830), và nhiều nữa...

            Như vậy, Cọp  là một hình tượng  phức tạp trong tâm linh người Việt: vừa  uy dũng  hùng tráng,  vùa diễm lệ  kỳ ảo, hiện diện trong mọi khía cạnh của cuộc sống đời thường cũng như trong văn học từ ngàn xưa....  Chúc các bạn một năm  Nhâm Dần táo bạo, liều lĩnh,  vẫy vùng ngang dọc như cọp trở về rừng...

 

01/22

Nguyễn Minh Triết (CH2)

Từ trang DĐQGHCTC

No comments: