Thú đọc báo buổi chiều
Trong quá trình tìm hiểu tôi có
đọc được đoạn sau đây từ Báo Phổ thông số ra ngày 1.8.1961: “Tối nay cơm
xong, thầy nằm ghế xích đu đọc báo...”. Và trong Báo Bách khoa số ra ngày
1.3.1962 trong tác phẩm Thư nhà, nhà văn Võ Phiến viết: “Mới ba bốn
giờ chiều đã có tiếng rao báo sớm chạy trên các đại lộ, trung tâm đô thành. Rồi
thì tiếng rao ấy lan dần mau chóng ra tới các khu phố. Vậy là cho đến 8, 9 giờ
tối người bán báo len lỏi vào các xóm lao động ngoại ô la lớn bất ngờ, tiếng
nghe ấy vẫn cứ hấp dẫn cho tới khuya, khi ta đang ngồi trước một tô mì, tô phở
trong tiệm, người bán báo loáng thoáng rảo qua một vòng khắp các bàn ăn chìa ra
xấp báo, ta vẫn thấy tò mò kích thích, tưởng còn có hy vọng tìm thấy trong ấy một
tin tức gì mới khác thêm nữa...”.
Còn nhà thơ Thái Ngọc San đã viết
trong Tạp chí Ý thức ra tháng 4.1971:
“Cái khung cảnh gây cho tôi nhiều
hứng khởi nhất những ngày ở Sài Gòn, là vào những buổi chiều khi xuống bến xe
lam nhằm vào lúc những tờ báo mới ra đời. Đấy là hình ảnh những anh công nhân
kê vai vác từng kiện báo lớn, những người đàn bà, những chị thanh nữ thoăn
thoắt xếp gấp vội vàng bên vỉa hè, những đứa bé lăng xăng chạy lui chạy tới gọi
báo mới, báo mới. Chen lẫn trong rừng ngựa xe người ngợm mắc cửi, nếp sinh hoạt
nầy mỗi chiều được nhóm lên một lần, hoạt náo như một khu chợ”.
Một mẩu quảng cáo cho tờ nhật báo
sắp ra còn làm rõ hơn: “Bạn đọc chú ý. Muốn biết thời sự nóng hôi hổi hãy
mua Báo Sóng Thần. Nhật báo Sóng Thần sẽ có mặt trên các sạp báo lúc 3
giờ chiều ngày...”.
Tôi tự đặt câu hỏi và cũng tự trả
lời: trừ các tạp chí và tuần báo, tại sao các nhựt trình, hay nhựt (nhật) báo
trước kia lại ra buổi chiều. Đơn giản vì người đọc biết ngay tất cả tin tức, sự
kiện nóng xảy ra trong ngày. Thí dụ, sáng ngày 1 có tin giá xăng lên thì người
dân đã biết ngay chứ không phải đợi đến sáng ngày 2 mới được biết. (Chỉ trừ
những sự kiện như hỏa hoạn, đụng xe xảy ra đột xuất vào buổi chiều thì các báo
đều bó tay). Thoạt đầu nhiều báo ra lúc 17 giờ, sau đó vì cạnh tranh có báo ra
lúc 16 giờ rồi 15 giờ. Thậm chí có tờ nhựt trình mới ra đời thường cạnh tranh
ra sớm hơn nữa, khoảng 12 đến 13 giờ đã có báo để lấy độc giả (vì số lượng in
không nhiều).
Để có được tờ báo ra
buổi chiều và sau đó cố gắng ra báo trước hoặc sau 12 giờ trưa hằng ngày thì
thời đó, các ký giả “chân chạy” (săn tin) và “chân nằm” (các biên tập viên) đều
làm việc từ lúc sáng sớm. Các phóng viên chạy tin thì đeo bám tin thời sự ở nghị
trường hay các cơ quan, ty cảnh sát rồi về viết bài trong buổi sáng. Còn các
biên tập viên thì trong buổi sáng phải “dựng” cho xong các trang nằm như trang
tiểu thuyết dài kỳ, kịch trường, điện ảnh… là những trang không đòi hỏi tính
thời sự.
Nhà văn Bình Nguyên
Lộc cho biết trong một hồi ký rằng mỗi ngày 5 giờ sáng đã đi đến tòa soạn. Bài
học vào nghề đầu tiên của ký giả, theo hồi ký của nhà báo Lê Thiệp khi nhận
việc tại một tòa soạn: “Chúng tôi làm việc sớm, 5 giờ sáng đã bắt đầu rồi. Vì
thế tôi trước hết là phải dậy sớm đến tòa soạn cỡ chưa đến 5 giờ sáng”.
Nhìn lại, bây giờ ta
có thói quen đọc báo buổi sáng ngày 2 để biết tin tức ngày 1 chỉ vì một thời
gian trước đây chúng ta không có nhật báo mà chỉ có tuần báo. Lúc ấy, chỉ có
một số nhật báo nhưng những tờ báo này cũng chẳng cần phải cạnh tranh vì mỗi
báo có nhiệm vụ riêng, đối tượng của mình. Dần dần, theo thời gian các tờ tuần
báo tiến lên nhật báo và báo phát vào buổi sáng vẫn tiếp tục duy trì và người
đọc lại vào nếp quen đọc báo vào buổi sáng.
Bây giờ có thêm báo
mạng nên tin tức sốt dẻo đã đáp ứng được nhu cầu đói thông tin của thời đại @.
Nhà văn Lê Văn Nghĩa
(Bài của người trong
nước)
304Đen – Llttm
No comments:
Post a Comment