304ĐEN: Đêm Chôn Dầu Vượt Tỉnh - Một người miền Bắc & Bán Xăng

ĐÊM CHÔN DẦU VƯỢT TỈNH

Tôi học hết lớp 2 ở ngoài Bắc. Vào Biên Hòa tiếp tục đi học phổ thông. Hồi đó cứ vài hôm thầy cô điểm danh là lớp lại hụt đi mấy đứa. Rồi vài tháng lại thấy nó xuất hiện trở lại. Có nhiều đứa không có cha mẹ đi họp phụ huynh bao giờ, đôi khi là ông bà, chú thím, cậu mợ. Có khi do sự lỡ miệng của người lớn hoặc sự hớ hênh của trẻ nhỏ mà người ta biết cha mẹ những đứa đó đang ở tù. Hồi ấy cứ nghe đến ở tù là tôi hình dung những người ấy chắc phải kinh khủng, gớm ghiếc lắm. Trẻ con có sợ rồi cũng có quên, khi chơi vui quá thì quên mất đứa đang chơi với mình là “con của tù”. Đến nhà chúng nó chơi, nó khoe ba mẹ nó mới đi tù về. Nghe đến đấy thì sợ xanh mặt, nhưng khi gặp “tù” thì thấy rất khác. Có chú “tù” râu con kiến, cao to, dáng người thẳng hiên ngang nhưng giọng nói rất ôn tồn, niềm nở “Con học chung bé Lủng hả? Dô sau nhà đi con. Bé Lủng à, có bánh in lấy cho bạn ăn đi con”. Có chú “tù” da đậm màu, nét nhọc nhằn khắc khổ cùng suy tư của thời cuộc hằn sâu trên những nếp nhăn trên trán, miệng bập bập điếu thuốc rê, thấy 1 con bé Bắc kỳ ngồ ngộ nhưng vẫn coi như đám nhóc trong nhà “Tới trưa rồi, con dô ăn cơm với tụi nó luôn đi”. “Má thằng Tèo à, bới cho con nhỏ nó tô cơm luôn đi’. Có thím “tù” đi chợ, con nhỏ Bắc kỳ vòng tay chào, thím giơ tay véo má kêu ngồi xuống ăn chè, ăn bánh đúc mặn, ăn xong có bịch bánh tằm mang về nữa. Có dì “tù” hái mít trên cây xuống, bổ ra sai con cắp rổ đi biếu từng nhà. Có bà ngoại trầu “tù” nặn trôi nước rồi kêu cả xóm qua ăn. Tù gì sao không kinh tởm, gớm ghiếc? Tù vượt biên. Người ta bắt được cả nhà vượt biên. Vị thành niên thì cho thân nhân bảo lãnh về. Những đứa trẻ được ông bà, cô chú bảo lãnh về lại đi học tiếp nên suốt năm học chúng cứ thoắt ẩn, thoắt hiện là vậy.

Sau 46 năm, người ta không chôn dầu vượt biển nữa, người ta xin dầu vượt tỉnh. Những chiếc xe máy rồng rắn người và đồ đạc chất chồng lỉnh kỉnh nối đuôi nhau tháo chạy khỏi Sài Gòn, Bình Dương, Đồng Nai và các thành phố khác. Thật sự là một cuộc tháo chạy theo đúng nghĩa đen. Tháo chạy khỏi bệnh tật, chết chóc và đói kém. Sài Gòn vốn đầy yêu thương và cưu mang nhưng những ngày tháng u ám trước mắt không cho họ niềm tin rằng sự bảo bọc, yêu thương đó đủ để họ tồn tại. Có người nói họ sợ bệnh, họ sợ dịch, sợ chết. Không sai, nhưng cái sợ trên hết là sợ đói. Không việc làm, không có tiền để dành đồng nghĩa với việc không thể trả tiền trọ và ăn uống sinh hoạt trong những ngày giăng dây.

Sẽ có những phòng trọ còn chứa đồ của người về quê nhưng chủ nhân sẽ không bao giờ quay lại lấy.

Sẽ có những pha mất anh em, bạn bè vì “trước khi về quê nó mượn tao…rồi có trả đâu”.

Rồi năm học mới sẽ lại hụt đi vài đứa. Số học sinh đó thoắt ẩn nhưng sẽ khó có ngày hiện.

Đã có những món vay chỉ vài trăm ngàn làm tiền xăng và tiền ăn dọc đường.

Đã có những món vay chừng 1 triệu chỉ đủ để mua giấy thông hành cho 2 vợ chồng và 2 đứa con khi qua địa phận các tỉnh.

Giữa đêm đen mù mịt của dân tộc người ta thấy ấm áp tình người qua những chai xăng 1 lít rưỡi, những hộp cơm trao vội, những tờ 500k cùng túi quà của chị bán cá khi xe vụt qua. Và tình đồng bào cũng bị bốc hốt để làm đẹp mặt nhà cầm quyền khi hình ảnh những chai nước suối lít rưỡi đựng xăng của “Công an cho” tràn lan thên FB.

Họ có biết đi xe máy gần 2000km là nguy hiểm không? Biết chứ. Nhưng tại sao họ vẫn đi? Trước mắt là 2 cái chết: chết tai nạn và chết đói. Tai nạn có thể có, có thể không. Nhưng chết đói là cái chắc. Cái nào ở gần hơn thì sợ hơn.

Hình ảnh đứa bé vài ngày tuổi, mặt còn mụn gạo trên tay sản phụ, những đứa trẻ ngồi chết dí trên xe cùng cha mẹ, những con người lầm lũi đi bộ về quê gặm mì tôm sống, những đoàn người ngày đi đêm ngủ lề đường dường như không thể đánh động lương tri của những con người được gọi là lãnh đạo.

Cái đói cũng làm bố tôi quyết chí dắt vợ con đi tìm miền đất hứa. Không biết ai bi đát hơn ai nhưng cuộc tháo chạy của nhà tôi cũng kéo dài cả chục năm trời. Cũng tính toán, xếp đặt, cân nhắc, thử nghiệm. Đứa khôn ngoan, khỏe mạnh đi trước. Đi một vài đứa xem tình hình miền Nam thế nào rồi mới đi tiếp. Cũng cò kè tiền tàu, tiền xe, cũng khai gian tuổi của đứa bé để được vé trẻ em. Ngày ra đi đứa bé xách túi bé, đứa lớn xách túi lớn, lỉnh kỉnh nào mâm, nào nồi, nào cối chày, nào bát đũa. Có lẽ cuộc tháo chạy của nhà tôi và những gia đình khác thời ấy trên những con tàu “Thống Nhất” bánh sắt giật cành cạch xuống đường ray an toàn hơn những chiếc xe máy bây giờ chăng?

Tôi không tin rằng trong “bọn công an” các tỉnh kia không còn “đứa nào” là người. Tôi đi phát cơm ở cổng BV Ung Bướu, khi biết xe cơm từ thiện đội trật tự cũng chỉ hằm hè chửi vài câu cho có lệ rồi vẫn cho đứng phát. Tôi chở sọt chuối đi sai làn bị thổi lại mấy chú cũng bỏ qua khi biết mang chuối đi phát cho bệnh nhân. Tôi chở cồng kềnh cũng được cho qua vì đi gom đồ từ thiện. Đã từ lâu chữ từ thiện được mặc định cho chút ưu ái nếu có sai sót. Nhưng chữ từ thiện bây giờ cũng không là lá chắn nữa rồi. Các hội, nhóm, cá nhân đi phát gạo, phát sữa mà như đánh du kích, thập thò, lén lút, luồn lách. Ai dám cam đoan họ sẽ vững tâm thổi tù và hàng tổng mãi?

Người ta có ác ôn, man rợ, sắt đá đến cỡ nào chắc cũng phải động lòng trước một đứa bé sơ sinh vài ngày tuổi tơ hơ ngoài nắng gió. Người ta có lạnh lùng bao nhiêu chắc cũng không thể quá quắt với những chiếc xe máy chở 4, chở 5 cùng lỉnh kỉnh đồ đạc. Nhưng những cái gọi là quy định, chỉ thị đã xé toạc bức màn yêu thương vốn dĩ mỏng manh giữa người dân và những kẻ thừa hành.

Chủ tịch tỉnh sợ mất chức giáng xuống đầu các sở, sở giáng xuống quận/huyện, quận/huyện giáng xuống phường. Cứ thế chuỗi đè nén vô minh theo hiệu ứng domino mà quân cờ cuối là con dân lãnh đủ.

CSGT thừa biết cả nhà có 1 cái xe máy, 2 vợ chồng cùng 2 đứa con chất lên xe là vi phạm luật GT. Nhưng không vi phạm thì về quê kiểu gì lúc này. Không phạt mày thì tao cũng mất chức.

Các ban ngành thừa biết để “chúng nó” về quê chẳng khác nào đày đọa chúng nó nhưng thôi đứa nào biến hay đứa ấy. Nó mà ở lại nhỡ đứa nào F0 nó lây cả chùm thì lại toi. Thôi nó vác bệnh về tỉnh nó cho tỉnh mình đỡ khổ, cho cái ghế của mình đỡ lung lay.

Dân không phải không biết thương dân nhưng nhà nào dại dột cho khách đỗ nhà lúc này lại chả vướng cái tội “vi phạm quy định phòng chống dịch” khi tiếp xúc với người lạ, tụ tập trái phép.

Chắc chắn sẽ có những nhà hảo tâm muốn phục vụ những vị khách lỡ đường vài bữa cơm ấm tình đồng bào. Nhưng ai dám chắc đang bữa cơm cả chủ lẫn khách không bị “hốt” cả “bầy”?

Luật, quy định, chỉ thị ban hành không dựa trên tình mà chỉ duy lý nên nó biến những kẻ thừa hành thành những con vật. Và vô hình chung những người liên quan cũng bị cuốn vào cái guồng duy ý chí đó. Dân dù thương dân nhưng cũng đành nhắm mắt làm ngơ cất chén cơm nhìn đồng bào nhịn đói.

Cái nghiệp của dân tộc này là nghiệp chạy. Chạy từ đời cha đời ông qua tới đời con cháu vẫn chưa ngừng. Chỉ một đám búa liềm mà có thể dồn, dí triệu triệu kiếp người bỏ mồ mả tổ tiên di cư đến vùng đất mới. Tưởng đã yên thân nhưng bảy ngàn đêm lại một lần nữa giong buồm sang xứ người. Đất nước đã bao giờ được như thế này chưa mà con dân lại lần nữa chạy nạn.

Giọt nước mắt khóc cho phận thân, hò ơi, hò ơi, phận kẻ lưu vong.

Lưu vong trên chính quê hương.

-Một người Bắc 75-

Bán Xăng Ôm

♡ Đứt gánh giữa đường ở tuổi 27, chị không đi bước nữa. Chị nói ở vậy cho đàn ông thèm chơi.

Thực tình chị chẳng hay đầu mày cuối mắt với ai, hằng ngày chỉ chăm chú vào việc bán xăng lẻ kiếm tiền nuôi con.

Nhưng “ong” vờn quá nhiều khiến chị ngày càng làm duyên làm dáng và nhận ra rằng mình đẹp. Không phải là nhà “ong học” chị vẫn biết tỏng con nào tơ, con nào già, con nào la cà cho vui, con nào bay tới bay lui để đặt mục tiêu… oanh tạc.

Một anh chàng gốc rễ ở đây, vậy mà vẫn “đi lạc” vào nhà chị, vờ hỏi thăm đường. Rồi anh bảo chị đổ xăng. Cổ áo trễ tràng, chị cúi xuống… Ôi chao! Anh thấy lâng lâng như vừa uống rượu. Rồi anh bông lơn, hỏi mồ chồng cỏ héo chưa em? Cặp mắt gợi tình, chị nói em quạt mỏi tay rồi mà chưa héo. Anh nói hay là em nhổ cho nhanh?

Anh móc ví tính tiền. Chị đứng sát sạt bên anh. Hương thiếu phụ át cả mùi xăng làm anh mê mẩn. Chị chủ động rút tờ hai trăm ngàn trong ví anh, nói vô nhà em thối lại nhé. Anh sướng rơn, nghĩ bụng chắc con cá “đói” đang cắn câu. Chị đứng lấp lửng ở cửa buồng, bất ngờ tát yêu anh, nói anh đẹp “chai” lắm. Mặt mày đờ đẫn, anh ôm choàng chị. Anh vừa định đi xa hơn thì chị khẽ đẩy anh ra, nói để khi khác, con bé em đi học sắp về. Tiền thối đây anh. Anh nói thôi, bo cho em.

Từ đó anh thường than với bà xã, rằng xăng đã lên lại còn bị đổ thiếu, tiền xăng coi vậy mà bộn em ơi. Sau lời than, anh có vài trăm từ sự cảm thông của vợ.

◇ Cùng một “kịch bản”

Một lần đi nhậu thịt dê, bàn anh và bàn kế bên không hẹn mà cùng nói về chị bán xăng. Anh chưng hửng, thì ra con nhỏ này đâu phải “ban phát” cho riêng mình. Anh ngồi im lặng, sượng sùng.

Một ông nói chúng mình đã “chung một điểm rơi” sao không ghép bàn ngồi với nhau hè? Sau màn cụng ly thề “đừng cho vợ biết”, các ông tranh nhau kể “tình tôi với nàng đẹp nhất trần gian”. Ông thì kể nàng tình tự với tao thế này, ông thì kể nàng âu yếm tao thế kia. Có ông còn bạo miệng kể, gần đến lúc “cao điểm” thì con bé nàng về. Xui thế!

Cuối cùng ai cũng ngã ngửa vì em này gặp ai cũng diễn cùng một vở: từ khâu gợi tình cho đến khâu “gợi” tiền. Một ông nhăn nhó, nói nó đổ loại xăng gì mà xe tui cứ nổ lụp bụp, đi cà giựt cà tưng. Cả bọn mặt nghệch ra, ai cũng “ngậm ngùi” nói xe tui khác gì xe ông. Lão chủ quán đi ngang cười ha hả: “Đổ xăng ba lăng nhăng thì phải thế thôi”.

♤ “Phiên tòa” cấp thôn

Dạo này người làng hay xì xào về vụ “xăng ôm” với một lô tên tuổi quý anh “khả kính”. Mấy bà vợ “có quyền và nghĩa vụ liên quan” nhảy dựng lên, rật rật tìm nhau bàn tính và quyết định hai điều: Một là chồng ai nấy… dạy. Hai là gửi đơn cho thôn đề nghị kiểm điểm con mẹ bán xăng vì hành vi “treo mỡ trước miệng mèo”, làm ảnh hưởng đến nếp sống văn hóa địa phương.

Điều thứ nhất có tác dụng vì đàn ông ham vui khều khều chút phở nhưng muôn thuở vẫn là cơm. Còn “phiên tòa” cấp thôn thì trớt quớt.

Thôn hỏi vì sao cô bán xăng ôm? Chị thưa, khi em đổ xăng, mấy ảnh lợi dụng ôm em.

Thôn lại hỏi tại sao cô không xô ra? Chị đáp, xô ra thì xăng đổ. Lỗ em ai chịu?

Vậy sao cô lấy tiền bo? – thôn hỏi tiếp. Chị lại thưa, đó là tiền lẻ mấy ảnh cho em vì cám cảnh mẹ giá con côi.

Lại hỏi, cô có biết là cô đang treo mỡ trước miệng mèo không? Chị nổi tức, nói lạ hè, tui có mỡ tui treo, ai có mèo nấy giữ chớ!

Thôn cho chị về. Ra đến thềm, chị quay lại, mắt long lanh, nói: “Bữa nào mấy anh ghé em đổ xăng cho vui, héng!”.

tản văn: trần cao duyên

304ĐEN

Wednesday, August 11, 2021

Đêm Chôn Dầu Vượt Tỉnh - Một người miền Bắc & Bán Xăng - Trần Cao Duyên

No comments:

304Đen

304Đen

Blog Archive

Labels

About Me

Total Pageviews