Vài kỷ niệm "
Tù Cải Tạo "
Nhân nói đến Câu Đối, nó gợi tôi nhớ đến kỷ niệm xưa lúc trong tù “cải tạo” ở miền thượng du Bắc Việt. Cũng vì cái vụ đối nầy, mà tôi bị phiền không ít! Tôi còn nhớ như in…. Xin được kể lại cho có đầu có đuôi, cố đem lại một chút dư âm ngày cũ, để chư vị bạn đọc cùng tôi, nếm một chút hương vị mùi đời!
Tôi cùng bạn bè “tù cải tạo” đang ở trại Kiên Thành do bộ đội quản lý, chung quanh trại chỉ toàn là một màu xanh thẳm của núi rừng ngút ngàn…
Mùa Đông trên miền thượng du bắc Việt, trời xám xịt, u ám, mưa phùn, đường mòn trơn trợt… Đặc biệt ở vùng cao, thâm sâu nầy có loài chim gì mà tiếng kêu có âm thanh nghe như: “Bắt cô trói cột”… bắt- cô- trói- cột… Một chút tiếp theo lại kêu “ Cứ lao động… tà… tà”. Đó là cùng một con hay khác không rõ! Thật đấy! âm thanh y chang như vậy. Ai đã là tù mà có ở vùng sâu, vùng xa đều biết cả! Nơi ngày xưa mình thường nói : nơi đèo heo hú gió , chó ăn đá gà ăn muối …ấy mà !
Anh em đang co ro trong bộ quần áo tả tơi đi lao động, hay cuối buổi chiều về, mặt mày tái mét, da trên mấy ngón tay trắng bạch, nhăn dúm lại vì ướt lạnh, bụng đói cồn cào, đang mệt lả người, đang thấm thía câu: “Lửa cơ đốt ruột, dao hàn cắt da!”
Vẳng bên tai; khi xa, lúc gần, tiếng chim nầy lãnh lót trong cái tỉnh- mịch của núi rừng, nghe buồn não nuột làm sao! Như thể ai nhắc nhở mình cứ “lao -động –tà- tà” thôi, để giữ sức, mà còn thấy mặt vợ con, chớ ngày đi thì có, còn ngày về mịt mù… xa xăm lắm!
Như lời bàn... “Mao tôn Cương” thì theo truyền thuyết do cư dân địa phương kể lại; trước đây có những người bị đày lên vùng nầy, họ gồm: những người có đầu óc chống đối, hoặc lầm lẫn mê theo tiếng gọi đi nông trường, làm thanh niên xung phong, đi xây dựng xã hội chủ nghĩa; lao động nặng mà thiếu ăn, đói rét đến nỗi bị kiệt sức chết đi trong u uất, và biến thành con chim nầy, để buông lời nhắc nhở, cảnh tỉnh cho thế nhân nhớ và xem đó mà làm gương.
Ngày 30 Tết, buổi sáng được lệnh tất cả các đội đi lấy củi cho bếp trại và cơ quan. Xong buổi chiều nghỉ, để mỗi đội tự tổ chức đón giao thừa, vui chơi với nhau. Mấy thuở mà đưọc nghỉ như vậy, anh em thấy “đã” quá! Nhưng thật khốn nạn, thằng Đội-trưởng gian ác của tôi, là H C T, khoá 17 Đà Lạt, một nghiệt súc đầu thai, hắn đã tìm cách lấy điểm với cán bộ, xin cho đội tình nguyện lao động thêm trong buổi chiều mưa phùn gió rét, bằng cách xuống suối vớt lượm sỏi đá, đem lên cẩn con đường đi ra cầu tiêu. Ai mà không tức? Nhưng nào ai dám cải; lên tiếng phản đối cho chết à? Chỉ tội cho mẹ và bà của hắn bị anh em lầm bầm lôi ra mà… “xả xui” lút cán !!!
Rồi tối cũng đến, ngoài sân củi chất lên hình chóp như nhà của mọi da đỏ và nổi lửa, anh em tù cùng trong đội bu quanh, như thể mình là hướng đạo sinh đang cấm trại đêm vậy! Nghĩ lại cũng có tí liên hệ đó, vì lẽ mình không đươc gọi nhau là tù, mà gọi là “cải tạo viên” , hay “trại viên” . VC “điếm ” bỏ mẹ, vừa mị dân vừa cho uống nước đường có bỏ thuốc độc trong ấy, thế mà dám bảo VC là ngố à ??!
Mấy tên cán bộ lảng vảng xa xa nghe ngóng. Còn anh em tụi tôi, ngưòi nào có vài miếng khoai mì đã chôm chĩa đuợc, dấu kỹ mấy ngày qua, đem ra lùi vào đống than đỏ rực. Kẻ nào không có thì đem ¼ cái bánh bao để dành lại của buổi cơm chiều, mang ra nướng lại mà nhâm nhi với nước suối đun sôi. Thỉnh thoảng chuyền tay nhau cái điếu cầy, kéo một hơi thuốc lào ngất ngây trong đêm lạnh, cũng nên thơ và ấm cúng ra phết!
Xin nói rõ, kẽo chư vị chưa được…. “hân hạnh” ở tù VC, tưởng đâu đi tù mà còn được ăn bánh bao, như vậy cũng phong lưu chán, có gì đâu mà… than với rầu!
Hổng phải đâu ạ! thực ra đó là cục bột gần bằng cái chén nhỏ, vo tròn xong đập dẹp dẹp bỏ vô luộc thôi! Bọn nầy kêu bánh bao cho nó gọn, chứ vỏ bên ngoài là bột, bao bên trong nhưn…. cũng bột thôi .!Toàn làm bột hết trơn!
Để chứng tỏ an tâm “học tập cải tạo” ; ngoài việc chuyện trò bù khú vô thưởng vô phạt, thỉnh thoảng cũng phải cất tiếng hát những bài ca “cách mạng” : “Như có bác Hồ … ” , “giải phóng miền Nam”… Càng về khuya càng hết chuyện, có anh đưa ra câu đối và đố vui, coi ai đối lại đựơc!
Câu xuất là: Việt Nam Phùng Há! Đó là tên của một bà đào cải lương tài sắc vẹn toàn của Miền Nam. Nhưng đó cũng là một động từ ngộ nghỉnh là vừa Phùng mang, mà lại vừa Há miệng .
Tôi chưa biết trước câu đối nầy, nhưng cũng nhạy bén nghĩ ra đuợc trong chớp nhoáng, tôi cười:
- Hà hà. Đức Quốc Hít Le! ; vừa Hít vào , mà lại vừa Le lưỡi.
Ai ngờ có vậy , mà tên Đội Trưởng “thầy chạy” nầy báo cáo lên Cán Bộ quản giáo sáng hôm sau.
Hắn ta khép vào mặt tư tưởng có vấn đề , xoi mói, xỏ xiên, vì dám sánh Việt Nam với Đức Quốc Xã !!
Hết biết! Từ đó tên quản giáo “ghim” và “để ý” tôi khá kỷ…. !! Cũng may tôi không làm gì sai phạm, để chúng lấy cớ “cùm” tôi.
Đến cuối năm 1979, hầu hết các tù nhân được chuyển qua các trại do Công An quản lý! Chúng tôi gọi bọn đó là “ bò vàng”, đám bò vàng nầy là bọn chuyên nghiệp giam giử tù, nên mắt mũi chúng càng cú vọ, xâm xoi còn dữ nữa!
Cũng trong dịp Tết, ở K5 của trại Tân Lập (Vỉnh Phú) đội văn nghệ; có anh Thăng thuận tay trái mà rất đa tài, khéo tay vẽ trên vách tường bằng phấn màu những hình ảnh liên quan đến Tết và có cả hai câu đối đươc viết phăng- tây- zdi:
- Thường thường câu đối là :
Không ngờ Đội trưởng là ông cha Tuý (?) bị tên cán bộ bò vàng kêu chỉnh liền, và truy hỏi ai làm ra câu đó, ý gì? tại sao mà ngày Tết những món ăn như vậy lại không ngon (= chả ngon ).
Hắn ta hiểu chữ chả nghĩa là không, như chả thèm, chả ham v.v… Tôi thật tình không hiểu tên nầy quá sâu sắc, luôn luôn cảnh giác sự châm chọc của nguời tù chánh trị hay là hắn ta chưa hề biết món Chả? Cũng có thể lắm, vì có nhiều tên hỏi lạp xưởng là con gì vậy rồi mà! Đấy, như vậy cũng là thuộc diện tư tưởng cần phải lưu ý, đả thông!
Nhân nói đến văn nghệ và tư tưởng, tôi nhớ đến vụ cha Trần thanh Cao, trong kỳ hội diễn các đội văn nghệ của liên phân trại , cha Cao đứng lên điều khiển, chế bài hát “Như có bác Hồ” ngắn có mấy câu thành bài hát bè “hết xẩy”! Tôi không thích nhạc, lại dốt đặc về nhạc lý; nhưng thấy ông đứng ra làm nhạc trưởng, tay vung lên xuống, múa may, uốn lượn; điều khiển bài hát bè nầy khoảng hai mươi phút, không chỉ mình tôi mà 100% khán giả đều mê mẩn nức nở ngợi khen: hết ý ! Mãi đến nay tôi chưa từng thấy Nhạc-trưỏng nào có phong cách biểu diễn hấp dẫn như thế, ngay cả trên TV của Mỹ!
Vậy mà ngày hôm sau Ông bị chú cán bộ Giáo dục gọi lên làm việc và thăm dò tư tưởng, vì cho rằng Ông chế biến như vậy là thiếu nghiêm túc và không tôn trọng lãnh tụ! Không biết cha Cao giảng dạy và soi rọi thế nào mà sau lần làm việc đó, thì bài hát kiểu cách nầy được cho phép trình diễn lại như xưa.
Cái gì chứ bị ghép vô cái diện Tư Tưởng là mệt lắm, như có một anh bạn tù làm trong phòng văn hoá của phân trại K5 nầy, chuyên kẻ chữ, viết khẩu hiệu mà cho màu lộn sao đó, hình như viền cái khung bằng màu đen, bị cùm biệt giam một tuần lễ!
Một ít kỷ niệm chợt nhớ lại , viết cho bà con VL , và nhất là LaLan đọc cho biết " Tù Cải Tạo " được " ưu đãi " như thế nào .
Còn những chuyện bị tra tấn , đánh đập , chửi rủa , bỏ đói , phơi nằng cho chết , bắn bỏ vì phản đối cán bộ ..., ai cũng biết , khỏi cần kể .
No comments:
Post a Comment