KHÚC CẦM
TIÊU “CHÍNH TÀ LÃNG MẠN”
Tôi đọc Tiếu Ngạo Giang Hồ “real
time” và thích bộ truyện này, dù chưa chắc đây là bộ hay nhất. Có lẽ vì thế,
nhân vật mà tôi nhớ nhất là anh chàng lãng tử Lệnh Hồ Xung.
Nguyễn Văn Đạo
Vì đã được “giáo dục” từ những
bộ kiếm hiệp kinh điển trước đó của Kim Dung như Anh hùng xạ điêu, Cô gái Đồ
Long,… kể cả bộ Võ Lâm Ngũ Bá mà sau này mới biết là Kim Dung giả, tôi không
ngạc nhiên trước kiểu nhập đề lung khởi của Kim Dung, và không nghĩ nhân vật
Lâm Bình Chi sẽ là vai chính.
Nhưng chuyến này sư phụ Kim Dung
đã ra chiêu mới, để cho nhân vật chính, “đại sư ca” bí ẩn này thấp thoáng qua
các cuộc hỗn chiến với đám đệ tử phái Thanh Thành, với những hành động rất chi
là ngang ngược, bất cần đời.Tôi đã hơi shock khi dần dà biết ra gã này là nhân
vật chính của truyện. Mẫu hình của những nhân vật chính trong truyện của Kim
Dung thường có lý lịch rất rõ ràng, ít nhất cũng từ đời song thân phụ mẫu. Học
hành ở đâu, thoát ly gia đình tham gia giang hồ khi nào, đều trong sáng như ban
ngày. Thế mà, gã Lệnh Hồ Xung này thì khác hẳn. Gã từ đâu tới, không ai biết.
Gã sẽ đi về đâu (sau khi bị sư phụ đuổi khỏi môn phái) cũng không đoán ra được.
Xuất thân là đứa bé mồ côi, độc
giả đã quen mô-típ truyện kiếm hiệp bèn ngóng cổ chờ xem đến hồi nào thì hé ra
chuyện “năm xưa, trong một đêm mưa gió bão bùng, một đám người áo đen bịt mặt
tràn vào gia trang, giết sạch cả nhà trừ một đứa bé may mắn thoát nạn, sau này
trở thành võ lâm đệ nhất … cái gì đó, quay lại đi tầm thù báo oán …”. Nhưng
không, cho đến hết truyện cũng chẳng ai biết Lệnh Hồ công tử xuất thân thuộc
thành phần nào, con cái nhà ai, bần nông hay điền chủ!
Trở lại việc xuất hiện của Lệnh
Hồ Xung , vừa xong những cuộc ẩu đả với đệ tử phái Thanh Thành, người đọc chưa
kịp hình dung đại ca Lệnh Hồ Xung thuộc phái tà hay chính thì bác Kim Dung lại
lôi chàng vào cuộc đánh nhau rượt đuổi và tình cảm éo le đẫm nước mắt giữa Lệnh
Hồ công tử, dâm tặc Điền Bá Quang và ni cô ngây thơ Nghi Lâm.
Phải nói rằng, qua những cuộc
quyết đấu giữa Lệnh Hồ Xung và Điền Bá Quang, Lệnh Hồ công tử đã tỏ ra là một
kẻ đầy khí phách giang hồ, một mặt cũng đủ trí trá để kết bằng hữu với Điền Bá
Quang hầu lập mưu cứu Nghi Lâm. Mặt khác lại vẫn nhất quyết xả thân để cứu nàng
như một người quân tử chân chính.
Trong cuộc đấu trí và đấu võ với
Điền Bá Quang, Lệnh Hồ Xung tỏ ra như một anh hùng hào sảng, vì chuyện lớn bỏ
qua chuyện nhỏ, sẵn sàng dùng mưu trí dù hơi xảo trá để cứu người, có vẻ như
rất khác với mẫu mực nghiêm khắc của sư phụ Quân Tử Kiếm Nhạc Bất Quần.
Thế nhưng khi trở lại môi trường
phái Hoa Sơn, Lệnh Hồ Xung lại trở thành một đệ tử ngoan ngoãn, một đại sư ca
hết lòng hết dạ với các sư đệ và đặc biệt là nàng sư muội. Ta có thể hiểu Lệnh
Hồ Xung đã coi môn phái Hoa Sơn như gia đình ruột thịt của mình, đi đâu làm gì
cũng chừa lại một phương cho sư môn, dù phải chịu bao cay đắng. Chỉ từ khi bị
đuổi khỏi phái Hoa Sơn, lúc đó Lệnh Hồ Xung mới tung cánh bay cao, trở lại con
người thực của mình.
Việc Lệnh Hồ Xung học được Độc
Cô Cửu Kiếm từ sư thúc tổ Phong Thanh Dương để bắt đầu bước giang hồ như một
“đệ nhất kiếm sĩ” làm ta liên tưởng tới chuyện Dương Qua sau khi được truyền
thụ “kiếm đạo” của Độc Cô Cầu Bại. Tuy nhiên, sự khác nhau giữa Lệnh Hồ Xung và
Dương Qua, là Lệnh Hồ Xung không hề được trao thanh kiếm nào, nhưng đồng thời
lại học được chín chiêu kiếm để trở thành kiếm sĩ thượng thừa. Kể ra chỗ này
Kim Dung tiên sinh cũng hơi tự mâu thuẫn, khi một bên đưa ra nguyên lý độc đáo
“dĩ vô chiêu thắng hữu chiêu”, một bên vẫn có “cửu thức” để thắng thiên hạ. Vô
chiêu, nhưng lại hữu thức (phá kiếm thức ….), thật là rắc rối!
Từ khi mang trong người chứng
bệnh quái dị do Đào Cốc Lục Tiên gây ra, Lệnh Hồ Xung lê bước giang hồ, vừa mất
tiểu muội, vừa không còn sư môn, không biết sống nay chết mai như thế nào, thế
là chàng bất cần đời, sẵn sàng giao lưu kết bạn với đủ hạng người. Nhưng chính
nhờ tính khẳng khái và bất cần này, Lệnh Hồ Xung đã được lòng anh em giang hồ
hắc bạch, kèm thêm trợ thủ vô hình “Cô Cô” Doanh Doanh sau lưng nên đi tới đầu
cũng được hết lòng giúp đỡ, thậm chí còn được Bang chủ Ngũ Độc Giáo Lam Phượng
Hoàng .. gạ gẫm trao tình.
Có lẽ trong các tác phẩm của Kim
Dung, chẳng có bộ truyện nào mà nhân vật chính người ngợm bèo nhèo, võ công có
mà như không, lang thang lếch thếch khắp nơi như phế nhân, nhưng chỉ nhờ cái
tính vừa bướng bỉnh ngang ngược, vừa hào sảng với bạn bè mà được giang hồ đồng
đạo mến mộ. Khổ nỗi, hầu hết các bạn bè giang hồ này đều thuộc giới Hắc đạo,
khởi đầu do chỉ đạo của cô cô Doanh Doanh mà ra, nên ngày Lệnh Hồ Xung càng
cách xa con đường “Chính đạo”.
Con người Lệnh Hồ Xung khinh bạc
như vậy, thế nhưng bản chất bên trong vẫn là một bậc hiền lương quân tử. Với
bao người đẹp từ ngây thơ như ni cô Nghi Lâm đến “giang hồ trinh nữ” như giáo
chủ Lam Phượng Hoàng. Và đặc biệt với Doanh Doanh từ lúc còn là Cô Cô đến khi
lộ mặt là Nhậm tiểu thơ, Lệnh Hồ Xung vẫn giữ được lễ nghĩa đạo đức, quyết “ăn
mặn nhưng ngủ chay” không thua gì bậc chính nhân quân tử.
Khí phách giang hồ khiến Lệnh Hồ
Xung có được nhiều bằng hữu tốt, nhưng chính ra nhờ cái máu chung tình mà Lệnh
Hồ Xung mới chiếm được trái tim của Nhậm tiểu thơ. Chung tình và thất tình, đến
mức khi mê sảng là lảm nhảm những câu chuyện từ ngày xưa với tiểu muội, và khi
tỷ đấu với nhau thì (cố tình) ngây người ra hứng kiếm để chịu thua. So ra thì
tình huống này khá giống với lúc Trương Vô Kỵ đấu chưởng với Chu Chỉ Nhược, đã
hốt hoảng thu kình lực về vì sợ đả thương Chu muội, kết quả cả hai (Lệnh Hồ
Xung và Trương Vô Kỵ) đều lãnh đủ một cú trọng thương.
Có những chi tiết nhỏ
nhưng lộ ra bản chất của một nhân vật. Trong Tiếu Ngạo Giang Hồ, gần đoạn kết,
khi Phương Chứng đại sư đến thăm Lệnh Hồ Xung, anh chàng vội vàng chạy ra đón
đến quên cả xỏ dép mà không biết. Chi tiết này tuy nhỏ nhưng biểu lộ rõ tính
tình phóng khoáng và không câu nệ tiểu tiết của Lệnh Hồ Xung.
Và cuối truyện, là một hình ảnh
thật đẹp của cặp tình nhân Lệnh Hồ Xung và Doanh Doanh, một “chính”, một
“tà”cùng nhau tấu khúc nhạc Tiếu Ngạo Giang Hồ.
Tiếu ngạo giang hồ là khúc nhạc
cầm-tiêu của Lưu Chính Phong và Khúc Dương, đôi bạn tri kỷ, một “chánh”, một
“tà” hợp soạn. Họ đã cũng nhau hợp tấu cầm-tiêu bản “Tiếu ngoại giang hồ”, cất
tiếng cười bi phẫn trước khi bước ra khỏi cõi đời chính-tà lẫn lộn. Lệnh Hồ
Xung được trao thừa kế bản cầm phổ này. Và giờ đây, cặp tình nhân một “chính”,
một “tà” tấu lại khúc nhạc của tiền nhân.
Hình ảnh vừa lãng mạn, vừa như
một biểu tượng của hòa hợp giữa chính và tà, giữa hắc đạo và bạch đạo. Những
hình ảnh như thế thường loáng thoáng có mặt trong các bộ tiểu thuyết của Kim
Dung. Có phải chăng đây là ước mơ của ông, và cũng là ước mơ của nhân loại?
Nguyễn Văn Đạo
304Đen – llttm - sgtc
No comments:
Post a Comment